تحليل فراواني و اهميت مفهوم ايثار در روايات امامان معصوم

A quantitative content analysis of self sacrifice

يكي از مفاهيم بسيار مهم و ارزشمند در اسلام، مفهوم ايثار است. ايثار به مثابه عملي است كه در آن فرد به سود خود فكر نكرده و در راه خدمت به ديگران و خداوند، از خود مي گذرد. اين مفهوم در روايات امامان معصوم بسيار مورد توجه قرار گرفته و به عنوان الگويي كه مسلمانان بايد در زندگي خود بر اساس آن عمل كنند، مطرح شده است. ايثار نه تنها عملي است كه باعث شادي و سعادت انسان مي‌شود، بلكه، نماد شايسته ولايت و خدمت نيز محسوب مي‌شود. مساله اصلي اين تحقيق اين است كه واژه «ايثار» در روايات معصومين و سخنان اهل بيت(عليهم السلام) در چه موقعيت فراواني و تراكم قرار دارد؟ فرضيه اوليه اين است كه ايثار، پايه اخلاق اجتماعي و نرم افزار معنويت اجتماعي است از اين رو بيشترين تراكم و فراواني را به ضميمه مضامين اصلي و فرعي خود به همراه دارد. هدف اصلي اين تحقيق، پردازش و تحليل مضامين و ابعاد واژه ايثار در روايات امامان معصوم به منظور دسترسي به موقعيت اجتماعي اين مفهوم در ميان ساير عناصر مفهوميِ هنجارهاي ديني است. دست يافتن به شعاع معنايي دقيقي از مفهوم ايثار مي تواند پايه علمي عميقي براي پژوهش هاي بنيادين و كاربردي محققين علوم اسلامي، انساني و علوم اجتماعي باشد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد: ايثار با مضامين اصلي و فرعي خود به ترتيب در ميان سخنان و احاديث امام علي(ع)، پيامبر اسلام(ص) و امام صادق(ع)، بيش از ساير معصومين است. اين فراواني در كتابهاي حديثي معتبر شيعه به ترتيب در عيون الحكم، بحارالانوار، مستدرك، مصباح الشريعه و كشف الغمه است.

One of the most important and valuable concepts in Islam is the concept of self-sacrifice. Sacrifice is an act in which a person does not think about his own benefit and sacrifices himself in the way of serving others and God. This concept has been given a lot of attention in the traditions of the infallible imams and has been proposed as a model that Muslims should follow in their lives. Self-sacrifice is not only an act that brings happiness and happiness to a person, but it is also considered a worthy symbol of guardianship and service. The main problem of this research is that the word sacrifice is in what frequency and concentration is it in the traditions of the innocents and the words of the Ahl al-Bayt (peace be upon them)? The primary hypothesis is that self-sacrifice is the basis of social ethics and the software of social spirituality, hence it brings the most density and abundance in addition to its main and secondary themes. The main purpose of this research is to process and analyze the themes and dimensions of the word sacrifice in the traditions of the innocent imams in order to access the social position of this concept among other conceptual elements of religious norms. Achieving a precise semantic radius of the concept of self-sacrifice can be a deep scientific basis for the fundamental and applied researches of Islamic, humanities, and social sciences researchers. The findings of the research show: Sacrifice with its main and secondary themes, respectively, among the words and hadiths of Imam Ali (a.s.), the Prophet of Islam (p.a.) and Imam Sadiq (a.s.), is more than other infallibles. This frequency is found in authentic Shiite hadith books, respectively, in Ayun al-Hakm, Bihar al-Anwar, Mostadarak, Misbah al-Sharia and Kashf al-Gahma.