نقش بيوچار ساقه آفتابگردان بر بهبود ظرفيت نگهداري آب در خاك

خصوصيات فيزيكي و هيدروليكي خاك نقش مهمي را در حفظ آب و انتقال املاح در خاك ايفا مي‌كند كه متعاقباً بر رشد و عملكرد گياه تاثير مي‌گذارد. كاربرد بيوچار موجب بهبود خصوصيات فيزيكي و هيدروليكي خاك مي‌گردد. اما به دليل تغيير اندازه ذرات بيوچار در خاك به مرور زمان لازم است قبل از استفاده از بيوچار در خاك، تاثيرات اندازه ذرات آن بر خصوصيات فيزيكي و هيدروليكي مد نظر قرار بگيرد. به همين منظور، مطالعه‌اي با هدف بررسي تاثير كاربرد سه اندازه مختلف بيوچار ساقه آفتاب‌گردان (2-1، 1-5/0 و كوچك‌تر از 5/0 ميلي‌متر) به ميزان سه درصد وزني بر خصوصيات فيزيكي و هيدروليكي خاك لوم شني در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام شد. در اين پژوهش پارامترهاي (چگالي ظاهري، تخلخل، رطوبت اشباع، رطوبت ظرفيت مزرعه، رطوبت پژمردگي دائم، آب قابل دسترس، شدت جريان، سرعت جريان، سرعت آب حفره‌اي و هدايت هيدروليكي اشباع) اندازه‌گيري شد. نتايج نشان‌داد كه كاربرد اندازه‌هاي مختلف ذرات بيوچارساقه آفتاب گردان بر خصوصيات فيزيكي و هيدروليكي خاك تأثير معني‌داري دارد. كاربرد اندازه 1-5/0 ميلي‌متري بيوچار ساقه آفتاب‌گردان در خاك‌ لوم‌شني باعث بهبود خصوصيات فيزيكي خاك شد. به‌طوري كه باعث كاهش 74/14 درصدي چگالي ظاهري و افزايش 19/21، 19/21، 78/24 و 53/31 درصدي تخلخل، رطوبت اشباع، رطوبت ظرفيت مزرعه و آب قابل دسترس نسبت به خاك شاهد شد. نتايج همچنين نشان داد كه كاربرد اندازه كوچك‌تر از 5/0 ميلي‌متر بيوچار ساقه آفتابگردان باعث نگهداشت بيش‌تر آب مي‌شود. به‌طوري كه موجب افزايش 19/24 درصدي رطوبت پژمردگي دائم و كاهش 93/92 درصدي شدت جريان، سرعت جريان و هدايت هيدروليكي و همچنين كاهش 03/94 درصدي سرعت آب حفره‌اي نسبت به خاك شاهد شد. لذا با توجه به نتايج به‌دست آمده از اين تحقيق مي‌توان نتيجه گرفت كه استفاده از اندازه ذرات بيوچارساقه آفتابگردان تاثيرات متفاوتي بر خصوصيات فيزيكي و هيدروليكي خاك دارد. لذا براي دستيابي به اهداف مختلف محيط‌‌زيستي از جمله آبشويي املاح و همچنين مديريت مزرعه توجه به كاربرد صحيح اندازه‌هاي مختلف ذرات بيوچارحاصل از ساقه آفتابگردان در خاك ضروري است.