بررسي وضعيت حكمراني منابع آب زيرزميني از ديدگاه كشاورزان (مطالعه موردي دشت همدان-بهار)

حكمراني منابع آب زيرزميني از طريق ايجاد و اجراي يك چارچوب جامع شامل اقدامات قانوني، شبكه سازي و ارتباطات سازماني، كه همه آنها به طور خاص با هدف تنظيم، حفاظت و نظارت موثر بر منابع طبيعي و بويژه ذخاير منابع آب زيرزميني، طراحي و به كار گرفته شده اند. حكمراني منابع آب زيرزميني در پي يافتن چالشها و خالءهاي موجود و ارائه راهكارهايي به منظور ارتقا و بهبود شرايط در جهت استفاده پايدار از منابع آب و بخصوص منابع آب زيرزميني مي‌باشد. در اين مطالعه به منظور بررسي و ارزيابي حكمراني منابع آب زيرزميني دشت همدان ـ بهار از چارچوب حكمراني منابع آب 2015 OECD, استفاده گرديد كه شامل 3 بخش اصلي بهره‌وري، اثربخشي، اعتماد و تعامل و 12 رده فرعي مي‌باشد. جامعه آماري پژوهش شامل 254 نفر از كشاورزان دشت همدان- بهار بودند. روش جمع‌آوري داده ها با استفاده از روش ميداني و ابزار پرسشنامه انجام پذيرفت و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و Smart PLS.3 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج بر اساس مقادير اثر نشان داد از ميان سازهها، سازه پاسخگويي و ظرفيت سازي به ترتيب با مقادير 0/980 و 0/846 داراي اثر بزرگ بر متغير مكنون برونزا ميباشند و ساير سازهها داراي اثر متوسط ميباشند. نتيجه برازش مدل كلي بر اساس معيار GOF عدد 0/65 را بدست آمد كه نشان از برازش بسيارعالي و قابل قبول مدل مي‌باشد. همچنين نتايج حاصل از آماره آزمون t و ضرايب مسير (β) نشان داد كه سازههاي سرمايه اجتماعي و دانش و آگاهي و نگرش از طريق ميانجي‌گري مديريت منابع آب، به ترتيب با مقادير 0.64، 0.16 . 0.12 بيشترين و قويترين تأثير را بر حكمراني منابع آب زيرزميني دشت همدان – بهار دارا مي‌باشند. بنابراين، توجه و تقويت سرمايه اجتماعي افراد و جوامع محلي از طريق ارتقاء مهارت‌هاي اجتماعي، توانمندي‌هاي سازماني، توانمندسازي مشاركتي و افزايش آگاهي جامعه درباره مسائل آب و روش‌هاي مديريت، مي توان به ايجاد يك چرخه حكمراني مناسب و موثر دست يافت.