منشايابي سرباره هاي آهن كشف شده از دهستان كوهدشت مالي(لرستان)

دهستان كوهدشت شمالي، با هدف دستيابي به پتانسيل هاي فلزكاري باستان و وجود محوطه هاي مرتبط با صنعت فلزكاري، مورد پژوهش هاي ميداني قرار گرفته است .از اين دهستان حدود هشتاد محوطه سرباره اي و مكان هاي احتمالي مرتبط، شناسايي گرديد. در اين پژوهش به مطالعات فيزيكي و شيميايي سرباره هاي ده مكان از چهار محوطه: چنگري، چالگه شله، سرگيز و دالاب پرداخته شده است. در بررسي كلي سرباره ها، وجود نمونه هايي از آهن اسفنجي، قطعاتي از ديواره كوره، سرباره هايي از اطراف لوله دم و سرباره هاي كف كوره و انطباق مشاهدات بصري با نتايج آزمايشگاهي، همگي حاكي از آن است كه ذوب و استحصال فلز آهن در دهستان كوهدشت شمالي در كوره هاي احياء و دميدن هوا با استفاده از لوله هاي دم انجام شده است. با توجه به تغييرات درصد CaO مي‌توان اظهار نمود كه اين ماده در حين عمليات ذوب، جهت كمك ذوب و پايين آوردن درجه حرارت به مواد كوره اضافه شده است. هم چنين درجه حرارت ذوب در مورد سرباره‌هايي كه درصد زيادي سيليس، اكسيد آهن و آهك در حالت تعادل در بافت شيميايي خود دارند حدود °C1100 الي °C1200 بوده است . در نتايج ميكروسكوپي برخي از سرباره ها، كانه هاي اوليه مشاهده شد كه بيشتر به صورت كاني هاي فلزي هماتيت و مگنتيت و كاني هاي اصلي شامل پيروكسن، اليوين و اسپينل هستند. اين نشان دهندة آن است كه كاني هاي مورد استفاده، منشاء ماگمايي دارند. با توجه به وجود كانيهاي ذكر شده، كانسار منشا اين محوطه هاي سرباره اي از نوع آذرين مافيك و الترامافيك مي باشد. باتوجه به وجود واحدهاي افيوليتي نورآباد ، كه در آنها كانه زايي مس، منگنز و آهن صورت گرفته، مي توانند منشا احتمالي محوطه هاي سرباره اي كوهدشت شمالي باشند.