بهينه سازي عقيق منطقه عرصه-دوگاه كيوي در شمال‎شرق خلخال و مقايسه آن با عقيق هاي منطقه ميانه در آذربايجان شرقي

كاني عقيق ( Agate) با فرمول شيميايي SiO2 يكي از قديمي ترين كاني هاي گوهري شناخته شده است و كاني نيمه قيمتي محسوب مي شود و زيبايي آن باعث استفاده ي گسترده از عقيق به عنوان زيورآلات در جهان شده است. همچنين بيان ويژگي هاي عقيق در احاديث معتبر مذهبي، باعث محبوب شدن آن در بين جوامع مسلمان شده است و توجه گوهرتراشان را نيز از ديرباز به سوي خود جلب كرده است. برخي از كاني هاي نيمه قيمتي به دليل نامرغوب بودن رنگ ارزش گوهري پاييني دارند كه مي توان با رنگ آميزي مصنوعي و بهينه-سازي ارزش اقتصادي آن ها را افزايش داد. در اين پژوهش بهينه سازي عقيق هاي روستاي عرصه-دوگاه شهرستان كيوي (كوثر) مورد بررسي قرارگرفته است. بهينه سازي عقيق هاي سفيد و كم رنگ منطقه با استفاده از مواد شيميايي و حرارت دهي براي اولين بار در اين منطقه انجام شد. نتيجه ي حاصل از روش بهينه سازي نشان داد كه عامل رنگ در عقيق هاي منطقه ي عرصه-دوگاه كيوي عناصر مس و آهن و احتمالاً منگنز و روي و نيكل و سرب مي باشد درحالي كه عامل رنگ در عقيق هاي منطقه ي ميانه ناشي از تغييرات جزئي در عناصر ناقل رنگ آهن، منگنز، مس، كروم، كبالت، نيكل در تركيبات ژل هاي سيليسي است. همچنين استفاده از مواد شيميايي در مدت زمان كم تغيير زيادي در رنگ عقيق هاي عرصه-دوگاه ايجاد نكرد و به نظر مي رسد عقيق بايد به مدت دو تا چند هفته دردماي اتاق درون محلول ها باقي بماند تا رنگ بگيرد.