خصوصيات گياهشناسي و ارزش غذايي كينوا

Botanical properties and nutritional value of quinoa

كينوا دانه بومي ارتفاعات آند در جنوب امريكا يك محصول عالي كه به علت انعطاف پذيري بالا علي رغم توزيع در عرض جغرافيايي گسترده ميتواند در مناطق اكولوژيكي متفاوتي از سطح دريا تا ارتفاعات بالاي 4000 متر كشت شود گياهي يكساله ، علفي، دولپه، معمولاً ايستاده از خانواده آمارانتاسه كه ارتفاع آن بسته به محيط و ژنوتيپ ، 300 - 100 سانتي متر مي باشد. در بين خصوصيات غذايي كينوا، يك صفت برجسته كيفيت بالاي پروتئين آن است كه فاقد گلوتن بوده و يك تعادل اسيد آمينه اي استثنايي دارد. وجود اسيد آمينه هاي ضروري مانند متيونين،ترئونين، ليزين و تريپتوفان مهم است زيرا ميزان اآنها در دانه اكثر غلات محدود است .به علاوه نيازي به تركيب دانه كينوا با ديگر منابع پروتئيني براي تامين نياز انسان به اسيد آمينه هاي ضروري نيست. كينوا در مقايسه با غلات معمول منبع خوبي از گاماتوكوفرول ) ويتامين E( است .همچنين مقادير زيادي ربيوفلاوين، ويتامين، و به ويژه ويتامين C دارد كه اين ميزان در غلات نامعمول است. كينوا همچنين سطح بالايي از فولات دارد .علي رغم تركيبات غذايي سالم ، در پوسته دانه چندين رقم كينوا تركيبات تلخ، ساپونين، متابوليت هاي ثانويه گليكوسيلات وجود دارد كه باعث مي شود شكارچيان بذر مانند پرندگان و حشرات تمايلي به خوردن اين دانه ها نداشته باشنداگرچه ساپونين ها اثرات منفي دارند آن ها اثرات مثبتي همچون كاهش سطح كلسترول خون، داشتن اثرات ضد تورم، ضد تومور، فعاليت هاي آنتي اكسيداني، و افزايش جذب دارو ها ، خاصيت حشره كشي، آنتي بيوتيكي، ضد ويروسي و ضد قارچي دارند. FAO كينوا را در ليست اميد بخش ترين گياهان براي امنيت غذايي جهان و تغذيه بشر در قرن 21 به حساب آورده همچنين سازمان بين المللي هوا و فضا ) NASA ( از كينوا براي تكميل پروتئين دريافتي فضانوردان در سفرهاي فضايي طولاني بهره ميبرد.