غربالگري فعاليت گليكوزيدهيدرولازي جدايه هاي قارچ Trichoderma بر بستر باگاس نيشكر

Screening of glycoside hydrolase activity of Trichoderma isolates on sugarcane bagasse substrate

ليگنوسلولز، جزء اساسي تشكيل دهنده زيست توده ي گياهان است كه طي فتوسنز توليد مي شود و به عنوان فراوانترين منبع زيستي پايدار و منابع ارزشمندي از قندهاي تجزيه پذير در طبيعت به حساب مي آيد. زيست توده ي حاصل از پسماندهاي كشاورزي، علف ها، چوب ها، پسماندهاي جنگلي و ضايعات جامد شهري، به عنوان منابع تجديدپذير، پايدار و مقرون به صرفه در صنايع تبديلي ليگنوسلولزها به شمار مي روند. آنزيم هاي سلولاز و زايلاناز، دو گروه عمده از آنزيم هاي هولوسلولازي هستند كه هيدروليز تركيبات ليگنوسلولزي را به عهده دارند. قارچ هاي جنس Trichoderma، از بهترين منابع توليد كننده ي اين آنزيم ها به شمار مي روند. مصرف كودها و سموم شيميايي در جهان و ايران رو به افزايش است. اين مصرف بي رويه باعث ايجاد مشكلاتي در سلامت انسان و محيط زيست شده است. بنابراين جايگزيني و كاربرد توام كودهاي شيميايي با كودهاي زيستي و آلي ضروري است. اسيد هيوميك يكي از كودهاي پراهميت در كشاورزي است كه به عنوان عامل تحريك كننده رشد گياه شناخته مي شود و باعث افزايش ميزان ريشه زايي گياهان و درختان مي شود. باگاس نيشكر بستر بسيار مناسبي براي توليد اسيد هيوميك و انواع آنزيم ها از طريق فرايند تخمير مي باشد. در اين تحقيق جهت توليد اسيد هيوميك از باگاس نيشكر بعنوان پسماند بخش كشاورزي، از سيستم زيستي مبتني بر آنزيم قارچ Trichoderma استفاده شد. جهت بررسي ميزان فعاليت آنزيمي جدايه هاي قارچ Trichoderma و بررسي تاثيرات متقابل جدايه هاي منتخب 66 جدايه منتخب مورد بررسي قرار گرفت. آناليز هاي كيفي نشان داد كه اين جدايه ها داراي فعاليت سلولاز و زايلاناز بالاي90% بودند. آناليزهاي كمي نشان داد، آنزيم زايلاناز جدايه‌هاي T7-7 و M55-2 به ترتيب U/mL86/1 و U/mL78/1 و آنزيم سلولاز جدايه‌هاي GL67-2 و T5-3 به ترتيب U/mL 528/0وU/mL 526/0 بود. سويه GL93 باU/mL 052/0 آنزيم زايلاناز و U/mL 002/0 آنزيم سلولاز حداقل ميزان فعاليت آنزيم را داشت. يافته ها نشان داد كه جدايه‌هاي Trichoderma با توان توليد آنزيم هاي سلولاز و زايلانار بر بستر باگاس نيشكر، مي تواند در فرايند زيستي توليد اسيد هيوميك اثر بخشي مثبتي داشته باشند. جهت دستيابي به فرمولاسيوني كارآمد و تجاري ، شامل كنسرسيومي از سويه هاي منتخب با كريرهاي اختصاصي، لازم است كه مراحل بعدي تحقيق در بخش پايلوت انجام شود