مديريت ريسك سازماني در صنعت نفت خاورميانه بررسي تجربي در كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس

هدف اين مقاله ارزيابي وضعيت فعلي مديريت ريسك سازماني (ERM) در شركت‌هاي نفت و گاز شوراي همكاري خليج فارس (GCC) است، به منظور ايجاد يك برنامه عملي، منطبق با منطقه، و سيستماتيك براي صنعت نفت و گاز GCC كه توانايي تبديل مدل‌هاي ERM موجود به يك چارچوب پخته و پايدار را داشته باشد. روش اين مقاله، ابتدا ادبيات مرتبط فعلي درباره چارچوب مديريت ريسك سازماني كميته حمايت از ERM سازمان تردوي (COSO) و چارچوب ريسك سازماني گسترده در صنعت نفت و گاز GCC را بررسي مي‌كند تا به شناسايي فرصت‌هايي بپردازد كه اساس سوالات تحقيق را تشكيل مي‌دهد. سپس، اين مقاله تحقيق تجربي درباره صنعت نفت GCC انجام مي‌دهد از طريق شش مطالعه موردي كه شامل شش كشور در GCC (شامل بحرين، كويت، عمان، قطر، عربستان سعودي و امارات متحده عربي) مي‌شود. مطالعه موردي به بررسي سيستم ERM به صورت مقايسه‌اي پرداخته و از طريق مطالعات مقايسه‌اي به پاسخ به سوالات تحقيق مي‌پردازد.سوالات تحقيق و كار از منظر پارادايم تحقيق طبيعت‌گرا (استنباطي) انجام شده است. اين مقاله درك مدل‌هاي موجود فعلي مديريت ريسك سازماني (ERM) را تثبيت مي‌كند و در عين حال عوامل مشخص كننده پذيرش ERM و چالش‌هاي مهمتري براي اجراي آن را شناسايي مي‌كند. علاوه بر اين، مقاله رويكرد بهترين روش براي اجراي موفق ERM در شركت‌هاي نفت و گاز GCC را توسعه داده است. در اين تحقيق، از مطالعه موردي استفاده شده است كه منجر به از بين بردن استفاده از روش‌هاي مستقيم ديگري مانند پرسشنامه‌هاي نظرسنجي مي‌شود. روش‌هاي تحليلي استفاده شده به صورت استدلالي بوده و به محدوديت‌هاي روش مطالعه موردي وابسته است. به دليل محدوديت‌هاي روش مطالعه موردي، روش‌هاي آماري دقيق نتوانسته‌اند به كار گرفته شوند. در اين مقاله، ساختار صنعتي بخش نفت و گاز در كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس بررسي و مقايسه شده است. به اين منظور، تنها تعداد معدودي از واحدهاي منتخب در بخش نفت و گاز در سمت بالادست و پايين دست اين صنعت مورد بحث قرار گرفته است. اگرچه مديريت ريسك سازماني (ERM) به طور مفهومي ساده است، اما اجراي آن در عمل ساده نمي‌باشد. علاوه بر اين، ERM به عنوان يك موضوع مهم معاصر و يك اولويت اتاق هيئت مديره در اكثر صنايع، شناخته مي‌شود. مقاله حاضر راه را براي درك بهتري از سيستم ERM در يك صنعت استراتژيك كه با يك كالاي استراتژيك سر و كار دارد، ارائه مي‌دهد. نياز به يك برنامه فعال ERM در صنعت نفت و گاز و همچنين نياز به تحقيقات اضافي به ويژه در زمينه اجراي آن وجود دارد. با اين حال، يك نكته واضح در سيستم ERM اين است كه هيچ رويكرد استانداردي براي پياده سازي وجود ندارد و نهادها با نحوه تنظيم يك برنامه ERM دست و پنجه نرم مي‌كنند. يافته‌هاي اين مقاله تحليل مفيد و به موقعي از صنعت نفت و گاز شوراي همكاري خليج فارس از منظر اجراي چارچوب ERM را ارائه مي‌دهد كه در اكثر شركت‌هاي بخش هيدروكربن‌هاي GCC به عنوان يك موضوع اولويت تجاري در كسب و كار معاصر محسوب مي‌شود.