بررسي عوامل ارتكاب جرم پس از آزادي از زندان از ديدگاه جرم شناسي

نظر به اينكه بخشي از بزهكاران بعد از تحمل مجازات دوباره مرتكب جرم مي‌شوند، برخورد صحيح و اصولي با آنها و جلوگيري از تكرار جرم، تأثير بسزائي در تأمين بخش مهمي از امنيت جامعه دارد. طبيعي است كه درصورت عدم‌اجراي درست مجازات‌ها و عدم‌برخورد صحيح با بزهكاران، نه‌تنها هدف اصلاح بزهكاران تأمين نمي‌شود بلكه زمينه‌هاي تكرار جرم توسط آنها نيز مهيا خواهد شد.برخي زنداني‌ها پس از آزادي، براي شروع يك زندگي سالم مشكل دارند؛ نداشتنِ پس‌انداز و سرمايه، حرفه و تخصص، داشتن سوءپيشينه براي استخدام، بدبيني و بي‌اعتمادي جامعه به آن‌ها و نبود ضامن براي اشتغال، باعث مي‌شود اين افراد دوباره مرتكب جرم شوند و به زندان بازگردند. بزهكاري كه پس از تحمل كيفر حبس از زندان آزاد شده و وارد اجتماع مي‌شود، بر سر راه اشتغال خويش موانع بي‌شماري مي‌يابد و حتي در بسياري از موارد، به دلايلي همچون غيبت طولاني از محيط كار، بي‌اعتمادي به او و از دست دادن سرمايه، شغل سابق خود را نيز از دست داده است. بديهي است هرچه حساسيت اين مشاغل نسبت به زندان بيشتر باشد، برگشت مجدد به كار و يافتن شغل مشابه آن، مشكل‌تر خواهد بود.اين امر در روحيه و شيوه نگرش زنداني آزادشده تأثير مي‌گذارد و تغييراتي در شخصيت او به وجود مي‌آورد كه به ناچار، او را به كارهايي سوق مي‌دهد كه نسبت به زندان و مجازات تأثيرپذير نباشد؛ زيرا اين افراد در مقابل وسوسه‌ها به قدري ضعيف هستند كه توان مقاومت ندارند و نمي‌توانند خود را با اوضاع جديد پس از زندان تطبيق دهند؛ بنابراين شايد دوباره به جرايم قبلي خود مانند سرقت، كلاه‌برداري، فروش موادمخدر و تكدي‌گري روي بياورند.فرد زنداني كه پس از رهايي، پس‌انداز و سرمايه‌اي ندارد، درواقع آزادي براي او به معناي بازگشت به شرايط وقوع جرم است. وقتي فقر، بيكاري، كم‌سوادي، نداشتن مهارت و تخصص و شرايط خانوادگي نامناسب در جامعه پررنگ باشد، دور كردن موقت فرد از آن‌ها سودي ندارد و زماني كه نتواند شغل و پايگاه اجتماعي مناسبي در جامعه كسب كند، دوباره به سمت ارتكاب جرم كشيده مي‌شود.نتايج پژوهش نشان داد كه در صورت عدم موفقيت زندان در اصلاح و تربيت زنداني و عدم اجراي قوانين و مقررات زندان ها، فرد پس از آزادي مجددا مرتكب جرم خواهد شد زيرا در زندان مجرم انحرف هاي و افراد خطرناك حضور دارند و از طرفي كنترل چنداني نيز وجود ندارد. اين مسيله باعث مي شود كه افراد خطرناك دور هم جمع شده و گروه هايي را تشكيل داده و به آموزش آنان بپردازند،در نتيجه بسياري از زندانيان بعد از آنكه از زندان آزاد مي شوند نه تنها اصلاح نمي شوند بلكه روش هاي ارتكاب، بزهكاري و جرم را بصورت بسيار حرف هاي و سازمان يافته ياد مي گيرند.