نقش تكاليف زوجين به حسن معاشرت و معاضدت با يكديگر در تحكيم خانواده

در قانون مدني و برخي قوانين پراكنده، بايدها و نبايدهاي متعددي براي عمل زوجين نسبت به يكديگر پيش‌بيني شده است. زماني سخن از قانون پيش مي‌آيد كه اخلاق در تنظيم روابط زوجين ناكام مانده باشد. يكي از جلوه‌هاي اخلاق كه در كتاب و سنت مورد توجه قرار گرفته، حسن معاشرت و معاضدت زوجين با يكديگر است. اين موضوع از فقه به قانون مدني هم راه يافته است و از تكاليف مشترك زوجين محسوب مي‌شود. در اثبات ادله حسن معاشرت به قاعده احسان استناد شده است. اين نوشتار بر گزاره‌هايي تاكيد مي‌كند كه در صورت رعايت زوجين، حافظ منافع آنها مي‌باشد. براي مردان، حسن خلق بر پايه مودت و دوستي، حق تمكين عام و خاص، و تخصيص و تحفيظ و معاضدت در ايمان و تربيت ديني فرزندان از جمله اين گزاره‌ها مي‌باشد. همچنين براي زنان، حق تمكين و سرپرستي و تامين و عشق و احسان و معاضدت در امور خانه و تربيت فرزندان از جمله اين وظايف است. علاوه بر اين، بيان ملازمات و تعارضات حضور اجتماعي زنان با حسن معاشرت‌شان، و همچنين كشف راه حل‌هايي در فقه پويا، به منظور حل معضلات اجتماعي حاضر، خصوصاً تعارض نياز به حضور زنان در جامعه با لزوم حفظ و تحكيم مباني خانواده مطرح مي‌گردد. همه اين حقوق و تكاليف با يك فلسفه در مقررات عرفي، فقهي و قانوني ديده شده است تا هم تضميني براي اجراي آن باشد و هم در مقام اختلاف بتواند به رفع اختلاف بين زوجين بپردازد.