بررسي روند تغييرات گردوغبار در استان خوزستان

Monitoring the trend of dust changes in Khuzestan province

عمق نوري آئروسل (AOD) نشان‌دهنده تضعيف نوري آئروسل است كه تا حدي مي‌تواند سطوح آلودگي هواي منطقه‌اي را با ويژگي‌هاي فضايي و زماني آشكار منعكس كند. گردو غبار تحت عنوان عمده‌ترين نوع از آئروسل‌ها هستند. در پژوهش حاضر در ابتدا براي بررسي روند تغييرات گردوغبار استان خوزستان اقدام به اخذ محصول عمق اپتيكي آئروسل از سنجنده ماديس شد. جهت بارزسازي و پايش هرچه بيشتر پديده گردو غبار ماه‌هاي خرداد تا شهريور مربوط به اواخر فصل بهار و فصل تابستان هر سال طي دوره 2000تا 2021 انتخاب شد. تحليل‌هاي آماري مربوط به شدت و فراواني رخدادهاي گردو غبار با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS نشان داد جنوب غربي استان خوزستان (شهرستان آبادان، بندرماهشهر، شادگان و هنديجان) بيشنه مقدار AOD در تمام سال‌ها را به خود اختصاص داده است حتي زماني كه مناطق ديگر با پديده قابل ملاحظه گردوغبار روبه نبوده اند. بررسي روند تغييرات با آزمون من كندال نشان داد براي هر دو پارامتر ميانگين و حداكثر فراواني، بيشينه روند افزايشي تغييرات در مناطق جنوبي استان در شهرستان‌هاي آبادان، شادگان، خرمشهر، اهواز، بندر آزادگان، هويزه، شوشتر، اميديه و رامشير وجود دارد. گرچه روند مثبت و منفي در سري زمان قابل مشاهده است اما در هيچ يك از شهرستان‌ها روند تغييرات معني دار نبود.

Aerosol optical depth (AOD) represents aerosol optical attenuation, which can partially reflect regional air pollution levels with obvious spatial and temporal characteristics. Dust is the most common type of aerosol. In the present study, first, to investigate the trend of dust changes in Khuzestan province, the aerosol optical depth product was obtained from the Modis sensor. In order to highlight and monitor as much as possible the dust phenomenon of the months of June to September corresponding to the late spring and summer season of each year during the period 2000 to 2021 was selected. Statistical analyzes related to the study of the intensity and frequency of dust events using ArcGIS software showed that the southwest of Khuzestan province (Abadan, Bandar Mahshahr, Shadgan and Handijan) has the highest amount of AOD in all years, even When other areas have not faced significant dust phenomenon. The trend of changes with Kendall s test showed that for both average and maximum frequency parameters, there is a maximum increasing trend of changes in the southern regions of the province in the cities of Abadan, Shadgan, Khorramshahr, Ahvaz, Bandar Azadegan, Hoizeh, Shushtar, Omidiye and Ramshir. Although positive and negative trends can be seen in the time series, the changes were not significant in any of the cities