اثر زه‌كشي لانه‌موشي و آبياري تناوبي بر عملكرد و شاخص‌هاي بهره‌وري آب برنج در منطقه رشت

به‌منظور مقايسه رژيم آبياري غرقاب دائم (سنتي) با رژيم آبياري تناوبي در شرايط وجود زه‌كشي لانه‌موشي در مزرعه برنج رقم هاشمي، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده علوم كشاورزي دانشگاه گيلان در سال 1400 به مرحله اجرا گذاشته شد. كرت اصلي تيمار زه‌كشي كه شامل: 1- بدون زه‌كشي (D0، شاهد)، 2- زه‌كشي لانه‌موشي بدون گراول (D1) و 3- زه‌كشي لانه‌موشي با گراول (D2) و كرت فرعي رژيم آبياري كه شامل: 1- غرقاب دائم تا انتهاي دوره رشد (I1، شاهد)، 2- آبياري تناوبي پس از مرحله پنجه‌زني با دور آبياري 5 روز تا انتهاي دوره رشد (I2) بود. به‌طوري كه نتايج مقايسه ميانگين داده‌ها نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه با 3/7501 كيلوگرم بر هكتار در رژيم آبياري I1 كمترين آن با 0/6655 كيلوگرم بر هكتار در رژيم آبياريI2 به‌دست آمد كه حاكي از كاهش 28/11 درصد عملكرد دانه در برابر 22 درصد صرفه‌جويي در مصرف آب بود. همچنين، نتايج اثر متقابل مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه بيشترين عملكرد ماده خشك با 31/18419 كيلوگرم بر هكتار و بهره‌وري آب مبتني‌بر ماده خشك با 57/1 كيلوگرم بر مترمكعب به‌ترتيب در تيمارهاي D1×I1 و D2×I2 به‌دست آمد. بنابراين، براي عملكرد دانه و ماده خشك بيشتر در شرايط عدم محدوديت آب تيمار D1×I1 و در شرايط محدوديت آب براي شاخص‌هاي بهره‌وري آب مبتني‌بر عملكرد دانه و ماده خشك بالاتر مي‌توان تيمار D1×I2 را به‌عنوان گزينه‌هاي مناسب در منطقه رشت معرفي كرد.