ارزيابي اسانس و اجزاي تشكيل دهنده اسانس گياهان دارويي مورتلخ Salvia mirzayanii در منطقه لارستان

Evaluation of essential oil and components of Salvia mirzayanii essential oil in Larestan region

شناسايي تركيب هاي موجود در گياهان، خصوصا گونه هاي بومي كشور داراي اهميت خاصي است. از جمله گياهان دارويي بسيار با ارزش Salvia mirzayaniiاست كه در مناطق جنوبي كشور ما پراكنش دارد. در اين تحقيق اثر شرايط اكولوژيكي مختلف بر ميزان اسانس و شناسايي تركيبات موجود در گياه مذكور مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور آزمايشي در قالب طرح كاملا تصادفي در 3 تكرار به مورد اجرا گذاشته شد. گياهان مورد بررسي به همراه خاك محل رويش از زيستگاه طبيعي خود از 4 طبقه ارتفاعي مختلف برداشت شدند. اسانس گيري به روش تقطير با آب توسط كلونجر انجام شد و ميزان و اجزاء تشكيل دهنده اسانس توسط دستگاه كروماتوگراف گازي (GC) و كروماتوگراف گازي متصل به طيف نگار جرمي (GC/MS)مورد بررسي قرار گرفت. در اسانس گياه دارويي مورتلخ، تركيبات عمده تشكيل دهنده اسانس به ترتيب ميزان اجزاء عبارت از: ليناليل استات (64/18%)، 5-نئو سدرانول (43/17%)، آلفا-ترپنيل استات (81/10%)، 7-اپي-آلفا-سلينن (18/9%)، بي سيكلوژرماكرن(33/5%)، لينالول (77/4%)، 1و8 سينئول (53/4%)، آلفا-كادينول (36/4%) و آلفا- گواين (38/2%) بودند. نتايج حاصل از آناليز اسانس نشان داد در اسانس گياه مورتلخ منطقه A با ارتفاع 1115 متر، منطقه B با ارتفاع 1315 متر، منطقه C با ارتفاع2100 متر و منطقه D با ارتفاع987 متر از سطح دريا، به ترتيب 43 تركيب با 26/95 % از حجم اسانس، 46 تركيب با 94/94% از حجم اسانس، 44 تركيب با 87/93% از حجم اسانس و 45 تركيب با 95/94% از حجم اسانس راتشكيل دادند. تفاوت هاي كمي و كيفي در تركيبات اسانس اين4 منطقه مي تواند ناشي از تفاوت ويژگي هاي اكولوژيك مناطق مانند رطوبت و ارتفاع از سطح دريا و يا ساير عوامل خاكي و جغرافيايي باشد.