مزاج شناسي در طب سنتي

Temperament in traditional medicine

مفهوم مزاج، يكي از مهمترين مفاهيم مربوط به سلامت در طب سنتي بوده، كه تعيين كننده خصوصيات جسماني، رواني و عاطفي انسان مي باشد. بدن انسان، حاوي خون، بلغم، صفراي زرد (صفرا) و صفراي سياه (سودا) است، كه ساختار بدن را مي سازند و باعث درد و سلامتي آن مي شوند. سلامتي در درجه اول حالتي است كه در آن اين مواد تشكيل دهنده از نظر قدرت و كميت نسبت صحيحي با يكديگر داشته باشند و به خوبي با هم مخلوط شوند. درد زماني اتفاق مي افتد كه يكي از مواد يا كم يا اضافه باشد. هدف اصلي اين مقاله بررسي نقش مزاج در سلامتي و دلايل اهميت شناخت مزاج از نظر سردي و گرمي مي باشد. ابتدا به تعريف مزاج و مفاهيم مرتبط با آن مي پردازيم و سپس تعابير رايج امروزي از مزاج را طرح و ويژگيهايي از مزاج را يادآوري مي كنيم. در بررسي سيستم اندوكرين و الگوي سايتوكايني افراد گرم مزاج و سردمزاج، به نظر مي رسد افراد گرم مزاج داراي فعاليت سيستم عصبي سمپاتيك محيطي بيشتر و فعاليت سيستم عصبي پاراسمپاتيك كمتري نسبت به افراد سرد مزاج هستند. علاوه بر آن، با افزايش نسبت شدت گرمي مزاج به شدت سردي آن، فعاليت سيستم عصبي سمپاتيك محيطي افزايش مي يابد.