مطالعه و مقايسه آلكالوئيدهاي گياه دارويي Salvia macilenta تحت شرايط اقليمي متفاوت استان كرمان

Study and comparison of the alkaloids of the medicinal plant Salvia macilenta under different climatic conditions of Kerman province

مقدمه: مريم گلي شكننده (Salvia macilenta) از گونه‌هاي معطر بوته‌اي كوچك و متعلق به خانواده Lamiaceae مي‌باشد كه به صورت وحشي در برخي مناطق ايران مانند كرمان رويش دارد. آلكالوئيدها خانواده بزرگي از متابوليت‌هاي ثانويه حاوي نيتروژن مي‌باشند كه از آمينواسيدها مشتق مي‌شوند. كميت و كيفيت متابوليت‌هاي ثانويه علاوه بر فاكتورهاي ژنتيكي و عوامل فيزيولوژيك تحت تأثير شرايط محيطي و اكولوژيك قرار مي‌گيرد. هدف از اين مطالعه بررسي آلكالوئيدهاي گياه Salvia macilenta رشد يافته در دو منطقه با اقليم متفاوت (كهنوج و دهبكري) از جنوب استان كرمان است. مواد و روش‌ها: پس از جمع‌آوري و تائيد گونه، عصاره‌گيري از آن انجام شد و شناسايي تركيبات آلكالوئيدي با استفاده ازLC-MS انجام شد. در اين پژوهش ،7 تركيب آلكالوئيدي يكسان در گياهان جمع آوري شده از هر دو منطقه شناسايي شد كه در گياهان جمع آوري شده دهبكري بيشترين غلظت مربوط به تركيب cocsuline (34/60 درصد) و كمترين غلظت مربوط به تركيب (+)-Angchibangkine (48/20 درصد) بود و در گياهان كهنوج بيشترين غلظت مربوط به تركيب Tetrandrine (09/50 درصد) و كمترين غلظت مربوط به تركيب Osornine (31/19 درصد) است. يافته‌هاي برجسته: مقايسه مقدار تركيبات آلكلوئيدي در دو منطقه مورد مطالعه نشان داد كه مقدار Cocsuline، Penduline و Cocsulinine 6 -Methyl Ether به‌طور معني‌داري در منطقه دهبكري بيشتر از منطقه كهنوج بود. از طرفي مقدار Baluchistine و Tetrandrine به‌طور معني‌داري در منطقه كهنوج بيشتر از منطقه دهبكري بود. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه عوامل اقليمي از نظر كيفي بر ميزان آلكالوئيدها تاثيري نداشتند اما از نظر كمي بر روي مقدار اين متابوليت تاثيرگذار بود.