مروري براثر ميكوريز روي متابوليت ثانويه گياهان دارويي

Review on effect of mycorrhiza in secondary metabolite of medicinal plant

متابوليت هاي ثانويه اثر بسيار مهمي در برقراري ارتباط بين گياهان و محيط اطرافشان دارند. اين تركيب ها نقش مهمي در واكنش گياه نسبت به تنش هاي محيطي نيز دارند و در شرايط تنش برخي از اين تركيب ها به ميزان قابل توجهي در گياه افزايش پيدا مي كنند. با توجه به نقش دفاعي متابوليت هاي ثانويه، تاثير استرس هاي محيطي بر توليد اين موارد تصوير پيچيده و پرابهامي پيش روي ما مي گذارد. تحت شرايط تنش توليد برخي از اين تركيب ها تا چندين برابر افزايش مي يابد، در موارد زيادي نيز كاهش ميزان متابوليت هاي ثانويه در شرايط تنش ديده مي شود. كمبود آب مهم ترين عامل محدود كننده عملكرد محصولات كشاورزي در ايران است. در چند ساله اخير، اثرات كمبود آب در بخش هاي مختلف شرب، صنعت و كشاورزي به وضوح ديده مي شود و حتي به يك تهديد امنيتي نزديك شده است. در اكوسيستم هاي طبيعي نوعي همزيستي ميان ريشه گياه وقارچ به دوام گياه در برابر خشكي كمك نموده است.قارچ هاي مايكوريزا به عنوان ادامه سيستم ريشه اي گياه، آب و عناصر غذايي را از خاك جذب و در اختيار گياه قرار مي دهند و اين امر باعث بهبود كارايي مصرف آب، ريشه اي گياه ،آب و عناصر غذايي را ازخاك جذب و در اختيار گياه قرار مي دهند و اين امر باعث بهبود كارايي مصرف آب، بهبود تغذيه معدني گياه و نيز كاهش اثرات تنش كمبود آب مي شود. دو گونه قارچ Glomus macrocarpum و Glomus fasciculatum ميزان فسفر، منگنز و آهن را دراندام هوايي گياهان دارويي افزايش و با توسعه شاخ و برگ سبب افزايش اسانس و عملكرد ماده خشك در اين گياه مي شود و بازده مصرف آب را در شرايط تنش بهبود بخشيد. به عنوان مثال همزيست شدن ريشه گياه دارويي نعناع با قارچ مايكوريزا، ميزان اسانس در اين گياه را در شرايط تنش خشكي دو برابر كرد و عملكرد زيستي به ميزان قابل توجهي افزايش يافت.