كشت و توليد گياهان دارويي-خوراكي در ديم زارها، راهكاري مناسب جهت جلوگيري از تخريب رويشگاه هاي طبيعي

Cultivation and production of medicinal-edibility plants in dry farming lands is a suitable solution to prevent the destruction of natural habitats

گياهان مرتعي داراي قابليت هاي مختلف از جمله علوفه دام، كاربردهاي دارويي، صنعتي، خوراكي، تزئيني و غيره است. متاسفانه استفاده مستقيم و غيراصولي از اين گياهان به ويژه گونه هاي با قابليت دارويي و خوراكي باعث ريشه كن شدن و تخريب رويشگاه آن ها مي شود. هدف از اين مطالعه كه تحليلي مي باشد ارائه برخي راه كارها جهت مديريت رويشگاه گياهان در معرض خطر با در نظر گرفتن تامين نياز جوامع مي باشد. نتايج مطالعات نشان مي دهد، سطح وسيعي از اكوسيستم هاي مرتعي ايران در دهه هاي گذشته به زمين هاي كشاورزي ديم تبديل شدند. اين اراضي در ابتداي سال هاي كشت اندك محصولي را توليد مي كردند ولي با گذشت زمان بعلت عدم رعايت استاندارهاي كشت از يكسو و ريسك هاي هميشه همراه كشت ديم از سوي ديگر و همچنين نامناسب بودن زمين براي كشت و زرع، بازدهي مناسبي نداشتند. اينگونه اراضي از سيستم كشت و كار خارج شده به مرور رها شدند و اين اراضي مخروبه باعث ايجاد مشكلاتي از جمله جاري شدن سيلاب و فرسايش عرصه هاي مرتعي و غيره را در پي داشتند. در اين راستا باتوجه به اينكه جوامع محلي و غيرمحلي جهت تامين برخي از نيازهاي دارويي-خوراكي و همچنين امرار معاش خود به عرصه هاي طبيعي فشار خارج از توان وارد مي كنند نياز است كه متوليان امر چاره انديشي كنند. با اين وجود از يك طرف سطح وسيعي از اراضي ديم مخروبه و رها شده وجود دارد و از طرف ديگر طيف وسيعي از مردم كه خواه ناخواه بصورت قانوني يا غيرقانوني و قاچاق بنا بر دلايل اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و غيره به طبيعت فشار وارد مي كنند. لذا مي توان از ديم زارها بعنوان يك فرصت جهت كشت و توليد گياهان دارويي-خوراكي و توسعه رويشگاه گياهان مهم و در معرض خطر و جلوگيري از تخريب رويشگاه هاي طبيعي گام مهمي برداشت. جهت توليد گياهان دارويي و خوراكي نياز است كه رويشگاه هاي بالفعل آن شناسايي و با تعيين مهمترين عوامل محيطي تاثيرگذار، مناطق پتانسيل و مستعد گسترش آنها تعيين شوند. بنابراين پيشنهاد مي شود در مناطق مختلف كشور با شناسايي گياهان مهم و در معرض خطر با كاربردهاي مختلف دارويي، خوراكي و غيره كه سهم زيادي در زندگي مردم دارند با رعايت اصول اكولوژيك جهت توليد اين گياهان در ديم زارهاي اقدام شود و به طور كلي از گياهان موجود در عرصه هاي طبيعي بعنوان يك الگو جهت كشت كردن آنها استفاده گردد.