جوانه زني بذر Fritillaria imperialis L. در شرايط درون شيشه اي

Germination of Fritillaria imperialis L. seeds in vitro conditions

گياه زينتي دارويي لاله واژگون (Fritillaria imperialis L.) بومي ايران، در سال هاي اخير به علت تخريب مراتع، چراي بي رويه و طغيان آفات به شدت در حال انقراض مي باشد. اين گياه داراي تركيبات شيميايي سمي، دارويي و ناشناخته است. به عنوان ضد ديابت، ضد چربي و براي درمان مسموميت كودكان، مشكلات گوارشي، درد مفاصل و... به كار گرفته مي شود. تكثير لاله واژگون از طريق پياز و بذر پروسه اي زمان بر مي باشد. تكنيك كشت بافت مي تواند جايگزين مناسبي براي تكثير سريع اين گياه باشد. به منظور دستيابي به روش مناسب كشت اين گياه در شرايط درون شيشه اي، بذور لاله واژگون به مدت دو روز در محلول 500 ميلي گرم بر ليتر اسيد جيبرليك قرار داده شدند. سپس به مدت 30 دقيقه با قارچ كش كاربندازيم دو در هزار تيمار شدند. به دليل وجود قارچ-هاي فراوان براي دستيابي به نتيجه مطلوب در مرحله ضدعفوني، توجه به تاريخ انقضاي قارچ كش ضرورت دارد. بذرها در محلول اتانول 70 درصد به مدت 60 ثانيه و سپس در محلول هيپوكلريت سديم با غلظت 10 درصد به مدت 10 دقيقه ضدعفوني و سه بار با آب مقطر استريل شستشو شدند. بذرها در شرايط استريل در محيطMS فاقد تنظيم كننده هاي رشد، كشت و در دماي 23 تا 25 درجه سانتي گراد، 16 ساعت روشنايي و هشت ساعت تاريكي نگه داري شدند. پس از گذشت 14 روز، نتايج نشان داد كه در مقايسه با تيمار شاهد استفاده از قارچ كش براي كشت بافت بذرهاي لاله واژگون الزامي مي باشد. اين گياه براي جوانه زني به نور زياد نياز دارد. در نور كم، طول ساقه چه به شش تا هفت سانتي متر مي رسد و از قطر ساقه چه كاسته مي شود. همچنين، بذر اين گياه براي جوانه زني بهتر به اكسين محرك ريشه دهي نياز دارد. برگچه هاي اوليه اين گياه بسيار كوچك مي باشند. كاربرد سيتوكينين براي رشد بهتر گياهچه در شرايط درون شيشه اي توصيه مي شود.