نقش عناصر فرماندهي و مديريت كلان نظامي در ساختار نظم‌ جديد جهاني مبتني بر جنگ‌هاي آينده

قرن جديد با تحولات گسترده در مناسبات واقع‌گرايانه بازيگران بين‌المللي و تغييرات ملموس در جايگاه و سطح كنشگري نيروهاي مسلح كشورها در ساختار نظم جديد جهاني مبتني‌بر جنگ‌هاي آينده همراه بوده است. از اساسي‌ترين عوامل تأثيرگذار در مناسبات ميان بازيگران در نظم جديد جهاني، افزايش و يا كاهش توانايي‌ها و قابليت‌هاي فرماندهي و مديريت كلان نظامي آنها در حوزه‌هاي پرابهام و پيچيده جنگ‌هاي آينده است و بروز هرگونه تغييرات در اين حوزه‌ها ارتباط تنگاتنگي با امنيت و منافع ملي دولت‌ها دارد. عدم توجه به عناصر جامع پيدا و پنهان قدرت نظامي كه بسيار فراتر از ديدگاه سنتي قدرت سخت نظامي است، در كنار تحولات پرشتابي همچون افزايش اهميت مجدد وابستگي‌ كشورها به قدرت نيروهاي مسلح آنها، افزايش اهميت بي‌سابقه قدرت سخت و نرم نظامي در جنگ‌هاي آينده، تلاش برخي قدرت‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي جهت شكل‌دادن به ائتلاف‌هاي جديد منطقه‌اي در همسايگي كشور، نتايج جنگ‌ها و مناقشات منطقه‌اي همچون جنگ‌هاي روسيه و اوكراين، جنگ آذربايجان و ارمنستان و جنگ غزه، تحول نسل‌هاي نوين مناقشات نظامي و همچنين شكل‌گيري مسابقات جديد تسليحاتي مبتني بر تحول جنگ‌هاي آينده، موجب تغييرات گسترده‌اي در افزايش اهميت عناصر فرماندهي و مديريت كلان نظامي و رشد وابستگي به عناصر جامع پوشش دهنده قدرت كلان نظامي در جنگ‌هاي نوين شده است. اين مقاله با رويكرد تبييني و روش تحليل لايه‌اي علت‌ها، در تلاش براي شناساندن عناصر پيدا و پنهان قدرت جامع نظامي مبتني بر فرماندهي و مديريت كلان نظامي و نقش اساسي آنان در ساختار نظم جديد جهاني مبتني بر جنگ‌هاي آينده است و توانسته است اين عناصر اساسي را در چهار لايه ليتاني، نظام‌هاي علّي، ساختار و گفتمان، اسطوره و استعاره شناسايي و در قالب قدرت‌هاي ملموس و ناملموس نظامي شامل قدرت متعارف و نامتعارف نظامي، اقتصاد نظامي، فرهنگ نظامي، آمايش جامع و جغرافياي سرزميني، ديپلماسي نظامي و كد استراتژيك ارائه و تبيين نمايد.