فرماندهي و مديريت موثر در فضاي جنگ شناختي با تاكيد بر مؤلفه‌هاي سواد رسانه‌اي

دشمنان به‌خوبي مي‌دانند كه آنچه نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران را از ساير نظام‌هاي دنيا متمايز كرده، مردم انقلابي اين كشور است. همچنين بر اساس فرمايشات مقام معظم رهبري(مدظله‌العالي)فهم دشمني دشمن و نوع دشمني و عداوت متجاوز از ضروري‌ترين راه‌هاي مبارزه و تاب‌آوري در اين زمينه است. در ضمن مطابق با اصول مرتبط با استدلال عقلي، هرچه انسان تاكتيك‌ها و برنامه‌هاي دشمن را بشناسد تدبيري كه اتخاذ مي‌كند حكيمانه‌تر خواهد بود. اخيراً مهم‌ترين جنگي كه دشمن به راه انداخته، جنگ شناختي است اين نوع جنگ، شكل وسيع‌تر و ظريف‌تر جنگ رواني است. جنگ شناختي امروزه يكي از جدي‌ترين حوزه‌ها جهت تأثيرات آرام و خزنده بر سبك زندگي، نگرش و باور افكار عمومي است. جنگ شناختي درصدد هدف قرار دادن قوه شناخت مردم و نخبگان جامعه و مديران با تغيير هنجارها، ارزش‌ها، باورها، نگرش‌ها و رفتارها از طريق مديريت ادراك و برداشت است. در اين ميان كاركنان نظامي نيز به خاطر حساسيت ويژه شغلي آن‌ها قطعاً جز جامعه هدف مهاجم مي‌باشد. اين نوع جنگ شكل تكامل‌يافته‌تر، پيشرفته‌تر، عميق‌تر و وسيع‌تر جنگ رواني است كه مبتني بر جامعه شبكه‌اي و با استفاده از رسانه‌هاي نوين بوده و با مديريت ادراك انجام مي‌شود. جنگ شناختي، داراي ماهيت موذيانه‌اي است و درك و واكنش معمولي ما نسبت به حوادث را مختل مي‌كند. جنگ شناختي جنگي است كه شباهت به جنگ نرم دارد اما ديگر خبري از تلاش دشمن بر تضعيف باورها و افكار افراد يك سرزمين با استفاده از اعتقادات نيست. بلكه از رسانه‌هاي جديدتر و فضاهاي مجازي براي تحت تأثير قرار دادن افراد جامعه استفاده مي‌كند، بدون اينكه خود را نشان دهد؛ مانند حشره‌اي كه ساختار چوب را از داخل از بين مي‌برد اما از خارج چيزي مشهود نيست. نبرد را در عصر حاضر خوردن خمپاره بر روي خانه‌هاي مردم نيست از خانه‌ها مهم‌تر، باورهاست كه امروزه توسط انواع رسانه‌ها بمباران مي‌شوند. مي‌توانيم تسليم باشيم و منفعل و مي‌توانيم هوشمند باشيم و فعال. شايد سواد رسانه‌اي به‌تنهايي نسخه قطعي براي مصونيت و واكسينه شدن نباشد اما قطعاً نسخه ضروري است.مقاله حاضر به روش توصيفي- تحليلي انجام‌شده و ازنظر نوع تحقيق كاربردي –توسعه‌اي محسوب مي‌شود و روش تجزيه تحليل آن با رويكرد كيفي مي‌باشد. به‌منظور گردآوري اطلاعات از روش كتابخانه‌اي و بهره‌برداري از سايت‌هاي اينترنتي استفاده‌شده است. در مقاله حاضر پس از بررسي مباني نظري اشاره‌شده اهميت موضوع تحقيق بيش‌ازپيش روشن‌شده و ارتقا سواد رسانه‌اي براي تاب‌آوري كاركنان نظامي يكي از راهكارهاي خنثي‌ساز و مقابله گر با تهديدات شناختي دشمن قلمداد گرديده ويكي از مناسب‌ترين راه‌حل‌ها براي رويارويي با اين نوع جنگ، تأكيد بر آگاهي و سواد رسانه‌اي مي‌باشد. عواملي كه براي ارتقاء تاب‌آوري فرماندهان در برابر جنگ شناختي با تكيه‌بر سواد رسانه‌اي مؤثر مي‌باشد شامل چهار مؤلفه: رعايت رژيم مصرف رسانه (شامل سه شاخص)، شناخت ماهيت انواع رسانه‌ها و صاحبان آن (شامل هشت شاخص)، توانايي تحليل پيام‌هاي رسانه (شامل يازده شاخص)، ديدگاه انتقادي نسبت به پيام‌هاي رسانه (شامل چهار شاخص) مي‌باشد.