راهكار اقتصاد اسلامي براي برون‌رفت از مشكل ناترازي صندوق‌هاي بازنشستگي

صندوق‌هاي بازنشستگي در ايران به‌علل مختلف از جمله عدم توجه به كاركردهاي تأمين اجتماعي، با ناترازي مالي و كمبود منابع در مقابل انبوهي از مصارف و تعهدات مواجهند. ناترازي صندوق‌ها، ضمن آن‌كه فشار فزاينده بر بودجه دولت ‌آورده، رفاه بازنشستگان و مستمري‌بگيران را نيز به‌خطر انداخته است. براي برون‌رفت از اين مشكل، علاوه بر اصلاحات پارامتريك، بايد توجه جدي به اصلاحات ساختاري آن‌هم با رويكرد اسلامي صورت گيرد. در اين تحقيق، اصلاحات ساختاري براي برون‌رفت از مشكلات ناترازي صندوق‌هاي بازنشستگي به‌عنوان مسأله اصلي، به‌روش توصيفي-تحليلي بررسي شده است. نتايج بررسي نشان مي‌دهد كه مهمترين اصلاحات ساختاري در رويكرد اسلامي، لايه‌بندي خدمات تأمين اجتماعي در قالب پنج لاية تمهيدي، تضميني، ترميمي، تأميني و تكميلي است تا موارد حمايتي از موارد بيمه‌اي تفكيك گردد. موارد بيمه‌اي كه مختص افراد متمول و با درآمد بالا است، از طريق بيمه‌‌پردازي‌هاي خصوصي تأمين مالي شود و موارد حمايتي كه مختص افراد فاقد درآمد و كم‌درآمد است، از طريق منابع مردمي، عمومي و دولتي تأمين مالي ‌گردد. با اين اصلاحات، كاركردهاي حمايتي و غيرحمايتي نظام تأمين اجتماعي از يكديگر تفكيك مي‌‌گردد تا مشمولان هر حوزه، متوليان و منابع مالي خاص خود را داشته باشد. مشمولان كاركرد اول، در لايه‌هاي تضميني و ترميمي به‌صورت كامل و از هر نظر تأمين مي‌شوند و مشمولان كاركرد دوم، در لايه‌هاي تأميني و تكميلي تأمين مي‌گردند. در لايه تمهيدي، زمينه هاي رفاهي براي همه فراهم مي‌گردد تا مشمولان كاركرد حمايتي به‌حداقل ممكن كاهش يابند. در نتيجه اين اصلاحات، فشار مالي بر صندوق‌هاي بازنشستگي كاهش مي‌يابد و ناترازي آن‌ها برطرف مي‌گردد.