كانالهاي اثرگذاري نوسانات نرخ ارز بر سطح توليد و تورم و راهكارهاي كنترل نوسانات ارزي

نوسانات نرخ ارز از كانالهاي مختلفي بر سطح توليد و تورم اثرگذار است. مطالعه اقتصاد ايران نشان مي‌دهد هر گونه تغيير نرخ ارز ساير متغيرهاي اقتصادي را تحت تأثير قرار مي‌دهد به دليل اينكه از يك طرف درآمدهاي دولت از محل صادرات نفت نقش عمده‌اي در اقتصاد كشور دارد و از طرف ديگر وابستگي كشور به واردات سبب مي‌شود كه دامنه اثرات اين متغير بسيار فراتر از يك اثر محدود باشد. نوسانات نرخ ارز تراز تجاري را تحت تأثير قرار مي دهد كه اين مسئله روي حجم توليدات داخلي، كسري بودجه و نقدينگي و همينطور قيمتهاي داخلي، تأثير مستقيم برجاي مي گذارد. از سوي ديگر نوسانات نرخ ارز بر قيمت تمام شده توليدات داخلي مؤثر است و از اين لحاظ مي‌تواند به تشديد شرايط تورمي در كشور دامن بزند. (مختارشاهي، 1387) بطور كلي، در بازار كالاها، كاهش نرخ ارز و افزايش ارزش پول ملي، سبب گران شدن كالاهاي وارداتي و ارزان تر شدن كالاهاي صادراتي خواهد شد و در نتيجه افزايش تقاضا براي كالاهاي داخلي را در برخواهد داشت. از سوي ديگر با كاهش ارزش پول ملي، تقاضاي نقدينگي بنگاه هاي اقتصادي افزايش يافته و اين امر موجب افزايش تقاضاي پول نيز مي شود. در طرف عرضه مي توان استدلال كرد كه در كشورهاي در حال توسعه، افزايش نرخ ارز (كاهش ارزش پول ملي) سبب افزايش هزينه وارداتي كالاهاي واسطه اي و در نتيجه گران تر شدن واردات كالاهاي واسطه اي (نهاده توليد) مي شود و بدين ترتيب موجبات افزايش هزينه هاي توليد را نيز فراهم مي آورد كه اصطلاحا تورم وارداتي ناميده ميشود (كازروني و رستمي، ص 180) در اين مقاله ضمن بررسي كانالهاي اثرگذاري نوسانات ارزي بر سطح تورم و ميزان توليد، راهكارهاي كنترل نوسانات نيز بيان ميشود. اين راهكارها از يك طرف بر مديريت تقاضا و مصارف ارزي از طريق كنترل سفته بازي، كنترل قاچاق، ارتقاء سامانه ها و ... تأكيد دارد و از طرفِ ديگر بر افزايش عرضه ارز از طريق تعهد ارزي صادر كنندگان، حمايت از توليدات صادرات محور، حمايت از دانش بنيان ها، ايجاد و توسعه كانالهاي انتقال ارز و .... تأكيد دارد. مجموع راهكارهاي كنترل نوسانات ارزي بر محور تثبيت نرخ ارز و نظام ارز تك نرخي، ارائه ميشود.