چالش فرار مغزها و راهكارهاي مديريت مهاجرت نخبگان براي تحقق افق علمي ايران در سند الگوي اسلامي ايراني پيشرفت

فرار مغزها به مهاجرت افراد بسيار ماهر از كشور خود به كشور ديگر اشاره دارد كه اغلب منجر به از دست رفتن سرمايه فكري ارزشمند مي‌شود. بر اساس سند الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، جامعه بستر مشاركت براي برآوردن نيازها و شكوفايي استعدادها است، كه به بينش، گرايش، منش، توانش و كنش ارادي افراد جهت مي‌دهد و از آنان، به ويژه نخبگان، اثر مي‌پذيرد. هدف اين مقاله بررسي عوامل مؤثر بر پديده فرار مغزها در ايران و ارائه راهكارهاي مديريت مهاجرت نخبگان براي تحقق افق علمي ايران در اين سند است. اين مطالعه با استفاده از روش فراتركيب، يافته‌هاي مطالعات صورت گرفته را به صورت نظام‌مند بررسي كرده و بر اساس فرآيند شكل‌گيري و دستاورد خروجي، به تحليل آنها پرداخته است. براي تحليل مقالات منتخب از روش تحليل محتوا استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهند كه نخبگان عوامل اجتماعي، اقتصادي، سياسي و علمي را عوامل اصلي مهاجرت مي‌دانند. تحليل پژوهش‌هاي انجام شده در قالب سه بخش دلايل مهاجرت، تهديدهاي مهاجرت و راهكارهاي مديريت نخبگان ارائه شد. سياست‌گذاران مي‌توانند با شناخت و درك عوامل مؤثر در فرار مغزها و راهكارها و استراتژي‌هاي حفظ نخبگان، در جهت ايجاد فضايي توانمندتر تلاش كنند كه به استناد سند مذكور، مشاركت گسترده نخبگان در امور اساسي كشور، هدايت ظرفيت علمي و فناوري به سوي رفع نيازها و حل مسائل اساسي جامعه، ارتقاي متوازن و جامع آگاهي‌ها و توانمندي‌ها و تعاملات گسترده در عرصه ملي و بين‌المللي از ويژگي‌هاي جامعه پيشرفته علمي است كه با تشويق افراد نخبه به ماندن و مشاركت در پيشرفت علمي كشور تضمين آينده‌اي روشن‌تر براي ايران است.