شماره ركورد كنفرانس :
5516
عنوان مقاله :
راهكارهاي ايجاد تحول در داده‌برداري و داده‌پردازي منابع آب با استفاده از تجارب جهاني
پديدآورندگان :
فرهودي جواد گروه مهندسي آبياري و آباداني دانشكدگان كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران
كليدواژه :
چرخه آب , مديريت منابع آب , حسابداري آب , فناوري‌هاي نو و هوشمند , هوش مصنوعي , فناوري‌هاي سنجش از دور
عنوان كنفرانس :
سيزدهمين همايش ملي چالش‌ها و راهكارهاي تحول كشور بر اساس سند الگوي اسلامي ايراني پيشرفت
چكيده فارسي :
امروز، همه نخبگان و كارشناسان دغدغه‌مند آب، اقرار به رخنمون بحران آب داشته و مسئله آب را يكي از چالش‌هاي بزرگ كشور مي‌دانند كه حاكي از نبود راهبرد روشن و برنامه بلندمدت و عزم و اراده جدي در مديريت يكپارچه/ جامع منابع آب كشور است. شناخت نادرست وضعيت كمي و كيفي منابع آب و ضعف و عدم شفافيت اطلاعات، بخشي‌نگري و عدم يكپارچگي سازمان‌ها و دستگاه‌هاي تصميم‌ساز و دست‌اندركار عرضه و تقاضاي آب و نبود پايش مداوم، كم‌توجهي به نقش ذي‌نفعان غيردولتي، مواردي از فهرست بلند چالش‌ها و تهديدهاي مديريت آب كشور هستند كه تعهد در مقابل نسل‌هاي آتي را تضعيف مي‌كند. بديهي است كه براي رفع اين دغدغه‌ها و چالش‌ها مي‌توان با تكيه بر دانش روزآمد، آگاهي دادن به جامعه، كاربران و ذي‌نفعان و بهره‌گيري از فناوري‌هاي نو، گام‌هاي مؤثري برداشت. با توجه به اينكه وجود آمار و اطلاعات از جايگاه ويژه‌اي در اصل شفافيت حكمراني آب برخوردار است، دريافت و تحليل داده‌هاي زمان واقعي مورد اعتماد نقش مهمي را در مديرت منابع آب ايفا خواهد كرد. از طرف ديگر، شاهد بودن به تناقضات در آمار و اطلاعات منابع آب، يكسان نبودن قرائت‌ها و روايت‌ها در مورد دارايي‌هاي آبي قديمي بودن و به روز نبودن تجهيزات سخت‌افزاري و تا اندازه‌اي نرم‌افزاري در تهيه و ارائه اطلاعات مربوط به منابع آب در مقايسه با يافته‌ها و پيشرفت‌هاي جهاني در فناوري‌هاي نو و هوشمند و احساس نگراني در طراحي و اجراي برنامه‌هاي توسعه و بهره‌برداري منابع آب، بازنگري جدي در سامانه داده‌برداري و داده‌پردازي منابع آب را الزام‌آور مي‌سازد. پيدايش و توسعه فناوري‌هاي هوشمند و استفاده از آنها در دهه‌هاي اخير، تأثير چشمگيري در زندگي انسان و جوامع توسعه يافته داشته است كه نقش آن در تمام شئون اجتماعي و مديريت توسعه غيرقابل انكار است. استفاده از فناوري‌هاي هوشمند و هوش مصنوعي تحول شگرفي در عرصه‌هاي اقتصادي، اجتماعي و سياسي جهان به وجود آورده است. برآوردهاي پژوهشي نشانگر آن است كه 85 درصد از خدمات صنعتي، مالي و اجتماعي در سال‌هاي پيشِ رو، وابسته به هوش مصنوعي و استفاده از فناوري‌هاي هوشمند خواهد بود. بدون شك، سياست‌گذاري‌ها، پايش و حسابداري تأمين و مصرف منابع آب در مقياس‌هاي زماني و مكاني كوچك و بزرگ نيز مصون از اين سيطره نخواهند بود. به عبارت ديگر، استفاده از مديريت هوشمند منابع آب مي‌تواند منجر به اقدامات كارآمد در فرايند دريافت و ذخيره اطلاعات زمان واقعي، دقيق، سريع، مطمئن و جامع شده و به برنامه‌ريزي پربازده مديريت جامع منابع آب جامه عمل بپوشاند. از اين‌رو، استفاده از مديريت هوشمند و بهره‌گيري از هوش مصنوعي، حسگرها و فناوري‌هاي سنجش‌ازدور، در دسترسي به بازده بالا و حسابداري دقيق منابع آب از نقش مهم و معني‌داري برخوردار خواهد بود. در اين مقاله تلاش بر اين است تا در راستاي اولويت‌هاي پژوهشي و انديشه‌ورزي مركز الگوي پيشرفت اسلامي ايراني راهكارهاي ايجاد تحول در داده‌برداري و داده‌پردازي منابع آب با استفاده از تجارب جهاني تحت سرفصل ايران-آب-آينده، ضمن معرفي تجربه‌هاي بين‌المللي در رابطه با به كارگيري فناوري‌هاي نو و هوشمند سخت‌افزاري و نرم‌افزاري در مديريت منابع آب، وضعيت نسبي كشور در مقايسه با تجارب بين‌المللي اندازه‌گيري و پايش فراسنجه‌هاي منابع چرخه آبي (بارندگي‌ها، پيكره‌هاي آب سطحي و منابع آب زيرزميني) را در سه بخش سخت‌افزاري، نرم‌افزاري و تحليل وضع موجود ارزيابي كرده و توصيه‌هاي لازم براي برنامه‌ريزي، توسعه فناوري‌ها و سرمايه‌گذاري در افق اجرايي الگوي پيشرفت اسلامي ايراني ارائه كرد.
