ضرورت حكمراني پايدار نظام‌‌ غذايي كشور با چشم‌انداز تحقق حاكميت غذايي

در رويكرد جديد به غذا، فراتر از امنيت غذايي، پايداري نظام‌هاي غذايي از رهگذر حكمراني پايدارگرا مبتني بر نظرداشت هم‌بست پوياي آب، انرژي، غذا در بستر زيست‌بوم است. در برداشت كنوني، حق حاكميت غذايي، در كنار ابعاد امنيت و ايمني غذايي مد نظر قرار گرفته و بازتاب اقتدار ملي و تاب‌آوري در حوزه امنيت غذايي است. در افق الگوي پايه اسلامي ايراني پيشرفت كانونيت مقوله غذا و امنيت غذايي مشهود است. از اين‌رو، لازم است در قالب يك چارچوب مفهومي و در پي آن، با استقرار سازوكارهاي حكمراني متعالي زمينه تحقق حاكميت غذايي كه مي‌تواند ركن اقتصاد مقاومتي و مقاومت كشور باشد، به اين موضوع پرداخته شود. اين مقاله، در همين‌ راستا و با هدف ارائه چارچوب مفهومي حكمراني نظام‌هاي پايدار كشاورزي و غذا با رويكرد حاكميت غذايي تدوين شده است. در ابتداي اين مقاله، رويكرد سيستمي در باب حكمراني نظام‌هاي غذايي مفهوم‌پردازي شده است. در بخش بعدي مقاله بر لزوم يكپارچگي زنجيره‌هاي ارزش غذا در قالب حكمراني زنجيره‌هاي ارزش غذايي تأكيد شده است و با نگاهي اجمالي به حكمراني نظام‌هاي غذايي در سطح بين‌المللي، ساختارسازي‌هاي صورت گرفته و نيز چالش‌هاي تدوين و اجراي سياست‌هاي غذايي مشترك در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي مورد بررسي قرار گرفته است. در تكميل اين بحث، ضمن اشاره به ناكارآمدي‌هاي نظام بين‌الملل براي حكمراني شايسته نظام‌هاي غذا و كشاورزي جهان متناسب با اهداف هزاره سوم (به ويژه هدف دوم)، فرازهايي براي حكمراني بهتر جهت گذار به نظام‌هاي غذايي پايدارتر در سطح جهان مورد اشاره قرار گرفته است. سرانجام، در پايان اين مقاله، ضمن استناد به تدابير مرتبط با موضوع بحث در سند پايه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت (تدبير ۳۰) به عنوان كارمايه تدوين سند الگوي حكمراني متعالي نظام غذا و كشاورزي پايدار كشور، مراحل و اقدامات كليدي در اين خصوص پيشنهاد شده است.