تبيين موقعيت ژئواكونوميك ايران در دالان‌هاي ارتباطي منطقه‌اي و جهاني

كريدورهاي ‌حمل ‌و‌ نقل از نظر فيزيكي به عنوان تركيبي از مسيرهايي كه مراكز فعاليت اقتصادي را در يك يا چند كشور مجاور به هم وصل ‌مي‌كند، تعريف شده‌ است.‌ ايران در يك موقعيت مكاني استراتژيك قرار گرفته‌ است كه در گذشته با واقع شدن در قلب جاده ابريشم، قديمي‌ترين كريدور خشكي‌پايه جهان، چهارراه تمدن‌ها شناخته ‌مي‌شد و امروزه نيز شرق و غرب و شمال و جنوب جهان را به هم متصل ‌مي‌كند و از اين رو نقطه تلاقي چهارسوي جهان محسوب ‌مي‌شود. ‌اين كشور كه از نظر موقعيت جغرافيايي در جنوب‌غربي آسيا و از نگاه غرب‌محور، در منطقه شكننده خاورميانه واقع شده‌ است، اتصال دهنده هند و روسيه از طريق كريدور شمال- جنوب، اتصال دهنده آسيا- اروپا از طريق كريدور شرق- غرب يا جاده ابريشم نوين، پيوند دهنده آسياي مركزي، قفقاز، تركيه و اروپاي غربي از طريق كريدور تراسيكا، پيوند دهنده جنوب‌شرقي آسيا به شمال‌غربي اروپا در كريدور جنوبي آسيا، پيوند دهنده اعضاي سازمان همكاري‌هاي اقتصادي اكو و همچنين پيوند دهنده كشورهاي آسياي مركزي به درياهاي آزاد و خليج‌فارس در توافقنامه عشق‌آباد محسوب ‌مي‌شود. تحقيق حاضر از نوع پژوهش‌هاي بنيادي نظري بوده و اطلاعات و مواد اوليه تحليل به روش كتابخانه‌اي و با‌ استفاده از كتب و مقالات علمي ‌و همچنين وبگاه‌هاي معتبر و يا مرجع به دست آمده‌ است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد موقعيت هارتلندي ايران در نظام ژئوپلي‌نوميك جهاني قرن بيست و يكم كه بر منابع جغرافيايي- سياسي- اقتصادي با محوريت كريدورها و بندرها متكي است، مي‌تواند كارت‌هاي بازي زيادي را در بازي‌هاي قدرت منطقه‌اي و جهاني در اختيار ايران قرار دهد. اين امر در صورتي محقق مي‌شود كه دولت ايران از چالش‌هاي متعدد پيش روي خود عبور كند و توجه به نقش ويژه ايران در كريدورهاي بين‌المللي، به صورت يك كد ژئوپليتيك در دستور كار سياست خارجي ايران قرار گيرد و توسعه پايدار و تعاملات داخلي و خارجي خود را در قالب يك استراتژي جامع و متكي بر واقعيت‌هاي جغرافيايي و ژئوپليتيك، با تكيه بر مزيت‌هاي نسبي كشور، طراحي و تدوين كند.