بررسي چگونگي تبلور تدابير اقتصادي الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در برنامه هفتم توسعه: شواهدي از چالش‌هاي پيشرفت ايران

يكي از شئون مهم برنامه‌ريزي در كشور، برنامه‌هاي پنج‌ساله توسعه است. برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه براي سال‌هاي 1406-1402 در حالي تصويب شده است كه بيش از پنج سال از ابلاغ سياست‌هاي كلي و تدابير الگو اسلامي ايراني پيشرفت مي‌گذرد. واضح است كه هر چه تبلور تدابير الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در برنامه هفتم توسعه بيشتر باشد اميد به كاهش چالش‌هاي اقتصادي پيشرفت ايران كمتر خواهد بود. اين مقاله با استفاده از روش تحليل محتوا در پي يافتن پاسخ اين سؤال است كه چند درصد از تدابير الگوي ايراني اسلامي پيشرفت در برنامه هفتم متبلور شده است. براي پاسخ به اين سؤال، واكاوي در تدابير 55گانه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت و توجه به فصول 24گانه برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گرفت. نتايج نشان مي‌دهد از بين 83 واژه كليد احصاء شده از تدابير 55گانه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت 34 واژه كليد جايي در برنامه هفتم نداشته است. به عبارت ديگر 40 درصد واژگان كليدي احصاء شده در اين مطالعه در برنامه هفتم توسعه جايگاهي ندارد و برنامه هفتم توسعه 60 درصد واژگان كليدي احصاء شده را مورد توجه قرار داده است. بهره‌گيري از ديپلماسي فعال اقتصادي براي حمايت از صادرات توليدات، گسترش قطب‌هاي گردشگري، ارتقاي مهارت‌هاي حرفه‌اي بومي به فناوري‌هاي صنعتي، پي‌ريزي و گسترش نهضت كسب و كار هنرهاي نمايشي و كاربردهاي فضاي مجازي، تحقق عدالت مالياتي و كاهش فاصله‌هاي جمع درآمد خالص خانوار، ايجاد انضباط پولي، رهايي از رباي قرضي، بهره‌مندسازي عادلانه آحاد مردم جامعه از خدمات پولي، استقلال بودجه دولت از درآمدهاي حاصل از بهره‌برداري از منابع طبيعي، توقف خام فروشي منابع طبيعي، مصون‌سازي نهادهاي اقتصادي در مقابل تكانه‌هاي سياسي- اقتصادي، توسعه فعاليت‌هاي زيربنايي، اقتصادي و اجتماعي، متناسب‌سازي سهم توليد و مصرف انرژي از منابع انرژي پاك مهم‌ترين مؤلفه‌ها و تدابير اقتصادي الگوي اسلامي ايراني پيشرفت هستند كه در برنامه هفتم توسعه جايي نداشته‌اند.