ارزيابي ناامني سايبري در منطقه خاورميانه و پاسخ‌ دولت‌ها

تهديدات سايبري يك پديده‌ي جهاني است كه با وجود پيشرفت در فناوري‌ها و عملكرد امنيت سايبري، به طور مداوم در حال پيچيده‌تر شدن و تأثيرگذاري بيشتر است. مسائل امنيت سايبري وابسته به عوامل چندوجهي گوناگوني هستند: وابستگي فزاينده به فناوري اطلاعات براي عملكردهاي گوناگون، ويژگي‌هاي رفتار بازيگران سياسي كه منجر به منازعه و جنگ مي‌شود و آسيب‌پذيري‌هاي فناوري اطلاعات كه باعث اختلال در عملكرد مي‌شوند. در اين مقاله به اين سؤال اساسي پرداخته مي‌شود: با توجه به منابع اصلي ناامني سايبري در منطقه دولت‌ها چگونه به اين چالش پاسخ داده‌اند؟ اين مقاله در ابتدا طيفي از عوامل تهديد سايبري را در داخل و خارج از منطقه و همچنين عوامل ساختاري كه باعث ناامني سايبري مي‌شوند را برجسته مي‌كند. در ادامه به پاسخ‌هاي دولتي پرداخته مي‌شود كه به نوبه خود طيفي از واكنش‌ها را در بر مي‌گيرد. اين نوشتار با تكيه بر رويكرد واقع‌گرايي و روش توصيفي-تحليلي به دنبال اثبات اين فرضيه است كه دولت‌هاي منطقه به عنوان بازيگران اصلي، پاسخ‌هاي متفاوتي به ناامني سايبري داده‌اند. در سطح ملي، برخي دولت‌ها به دنبال افزايش ظرفيت امنيت سايبري بوده‌اند و تغييرات مهم نهادي و اداري همچون دفاع ديجيتالي و ادغام در قابليت‌هاي نظامي را در اولويت خود قرار داده‌اند. در سطح بين‌الملل نيز برخي از كشورهاي منطقه در مذاكرات پيرامون هنجارهاي سايبري بين‌الملل شركت كرده‌اند، در حالي كه برخي ديگر از بازيگران منطقه‌اي خارج از اين روند هستند. نتايج اين مقاله مبتني بر چند توصيه در سطح سياست‌گذاري ملي و نيز بر اساس تغييرات سايبري در منطقه استوار است.