درآمدي بر انقلاب صنعتي پنجم: كنترل كربن، راهبردي براي كنترل جهان

در هر انقلاب صنعتي، متأثر از متغير تحول‌آفرين آن انقلاب صنعتي، كيفيت و كميت تواني كه انسان براي اعمال كنترل بر محيط و ديگر انسان‌ها كسب نموده بي‌بديل است. در يك نگاه، متغير اصلي كنترل در انقلاب صنعتي يكم شامل ماشين‌هاي مكانيكي، در انقلاب صنعتي دوم شامل الكتريسيته، در انقلاب صنعتي سوم شامل كامپيوتر و در انقلاب صنعتي چهارم شامل ديجيتالي‌شدن فرايندها و تكنولوژي‌ها بر بستر هوشمندسازي و ارتباطات شبكه‌اي گسترده و همه‌جا‌حاضر است. اين بدان معنا است كه كنترل هر كدام از موارد فوق، تمامي زنجيره‌ي وابسته به آن را كنترل مي‌نمايد. از سويي بر اساس روندي كه فضاي بين‌الملل در حدود 10 سال گذشته در حوزه‌ي معاهدات بين‌المللي زيست‌محيطي طي نموده و از سوي ديگر بر اساس برخي پروتكل‌هاي كنترلي مؤكد در انقلاب صنعتي چهارم نظير كنترل هوشمند ميزان مصرف سرانه‌ي كربن؛ پيش‌بيني مي‌شود كه اولاً جهان در آينده‌ي نه‌چندان دور با انقلاب صنعتي پنجم مواجه شود و ثانياً مبناي كنترلي آن، عنصر كربن و تمامي مشتقات صنعتي آن باشد. در اين زمينه، تعامل ويژه‌ي دانش سايبرنتيك و تكنولوژي‌هاي هوش مصنوعي با مقوله‌ي كنترل توليد و مصرف كربن كه زمينه‌ساز اجراي «استاندارد كم‌كربن» در سند توسعه‌ي پايدار 2030 است، جايگاه ويژه‌اي دارد كه باعث مي‌شود انقلاب صنعتي پنجم بر بستر انقلاب صنعتي چهارم به‌وقوع بپيوندد. آنچه در اين ميان براي جمهوري اسلامي ايران بسيار مهم است، اين است كه مراقبت نمايد تا اجراي پروتكل‌هاي استاندارد كربن، موجب توقف انواع صنايع كشور كه به‌صورت‌هاي مستقيم و غيرمستقيم به كربن و مشتقات آن وابسته هستند، نگردد.