واكاوي تطبيقي مفاهيم ضرب‌المثل‌هاي الف ليلة وليلة و فيه ما فيه

«مَثَل» مقوله‌اي زباني-ادبي است كه از جايگاهي والايي در فرهنگ و ادبيات دو زبان عربي و فارسي برخوردار است. مثل‌نگاران زبان و ادبيات عربي و فارسي برآن هستند كه امثال را ثبت و ضبط كنند. شيوة مثل پژوهي و تدوين ضرب‌المثل‌ها بر شيوه‌هاي موضوعي و دسته‌بندي‌ الفبايي بوده است. نگارندگان بر اين باورند كه رابطه‌اي ميان ضرب‌المثل‌هاي موجود در داستان الف‌ليله‌وليله و فيه‌مافيه است كه اين رابطه مي‌تواند مثل‌پژوهان را در مطالعات مردم شناسانه و كشف عناصر مشترك فرهنگي و تمدني ملّت‌ها كمك كند و از سوي ديگر، دستيابي به ضرب‌المثل‌هاي مربوط به حوزه‌هاي مختلف را امكان پذير مي كند. مولانا با علم به زبان فارسي و عربي و دانش گسترده در علوم بلاغي توانسته است تا اثري والا در حوزۀ داستان‌نويسي خلق كند كه ردّ پايي از ادبيات قديم همانند الف ليلة وليلة در آن مشاهده مي‌شود. در اين پژوهش، تلاش شده است ضرب‌المثل‌هاي اين دو داستان در حوزة ادبيات عربي و فارسي را بررسي شود، ابتدا تعاريف از «مثل» از منظر مثل‌پژوهان ايراني و عرب ارائه شده؛ آن گاه مجموعه حوزة مذكور به شكل تطبيقي بررسي شده است.