خطّه «ناخودآگاه » مولانا كجاست؟

ناخودآگاه مجموعه اي از فعاليت هاي فكري است كه به دور از آگاهي او انجام مي شود از نظر فرويد ناخودآگاه ساحتي بزرگ در روان انسان است كه به صورت نامحسوس و بدون ديد آگاهي بسياري از احساسات و رفتارها و افكار فرد را تنظيم مي كند .از ديد فرويد ناخود آگاه مخزن بزرگي از آرزوهاي برآورده نشده و تمايلات سركوب شده است. به جز فرويد يونگ و رولومي به ناخودآگاه تحت عنوان سايه و ديوآسايي پرداختند. ناخودآگاه حداقل آن گونه كه در نظريه روانكاوي مطرح مي شود مفهومي جديد است ولي مطالعه و تحليل آثار او به خصوص مثنوي براي ما آشكار مي كند نگاه او به نفس (منظور نفس اماره و نفسي كه امر به بدي مي كند)مثل نگاه روانكاوان به ناخودآگاه است .از ديد مولانا مهم ترين ساز و كار موجد نفس اماره تسلط و اميري غرائز و اميال بر وجود انسان است. مهم ترين تفاوت دستگاه رواني فرويد و روانكاوان با مولانا عدم وجود نفس ناطقه مجرد و ارادة آزاد در اولي و وجود آن در دومي است. باز خواني نظرية مولانا با كمك نظرية روانكاوي و كشف ناخودآگاه مورد نظر او مي تواند راه جديدي براي سعادت و سلامت انسان امروزي كه نهيليسم او را تهديد مي كند باشد.