زبان صوفيانه مولانا در رباعيات

عرفا و متصوفه در بيان عقايد و ديدگاه هاي خود متوني را به نظم و نثر در حوزة تفسير، بيانِ مكاشفات و احوال، تعليم و تربيت و تذكره نگاشته اند. اين متون ارزشي ادبي و بلاغي دارند و وسعت و ويژگي هاي خاصِ زباني آن ها سبب شده است تا محققان به عنوان زبان عرفاني به اين آثار توجه كنند. مولوي، عارف بزرگ قرن هفتم، در آثار ارزشمند خود، انديشه ها و مواجيد عرفاني را با تعابير و تفسيرهاي بديعي ارائه مي كند. آثار وي، با توجه به وسعت معنايي، ظرفيت بررسي از ديدگاه هاي گوناگون را دارد و مي تواند در تحليل و تفسير سخنان و انديشه هاي اين شاعر و عارف بزرگ مفيد باشد. واضح است كه سخن دربارة مولانا در اين سطور نخواهد گنجيد و آنچه در اين جا خواهد آمد، صرفا بررســى زبان رباعيات اوســت كه قطره اى اســت از درياى وجود وى. در اين پژوهش نگارنده بدون آنكه درصدد تطبيق نظريه هاي زبان شناسي با نگرش مولانا برآيد، ديدگاه مولانا را مستند و با تصريح به اشعار وي در رباعياتش پژوهش كرده است. حاصل بررسي ها نشان مي دهد، مولوي از همة ظرفيت هاي زبان (زبان اشارت و زبان عبارت) براي تبيين آراء، عقايد و بيان تجارب عرفاني خود سود جسته است.