پارادوكس هاي عرفاني در غزليات شمس

ديوان شمس، اين اثر پرآوازة عارف و متفكر بزرگ جهان اسلام، مولانا جلال الدين محمّد بلخي، آنچنان مباحث و انديشه هاي عرفاني را در خود جاي داده كه در رديف آثار قابل تأمل در ادب فارسي درآمده است. با وجود مباحث فراوان عرفاني، پژوهش براي دوست داران اين اثر دشوار مي نمايد؛ به علاوه اينكه بسياري از مباحث و انديشه هاي عرفاني شاعر با استفاده از ترفند پارادوكس يا متناقض نما بيان شده كه اين دشواري را دوچندان كرده است. غزليات مولانا مملو از حالات جذبه و هيجانات روحي اوست كه براي بيان شدن و به ظهور درآمدن، به ناچار او را در وادي تناقض گويي افكنده است؛ تاجايي كه اصطلاحات روشن و واضحي چون «خاموشي» به يك پارادوكس عرفاني بدل مي شود حال آنكه در خود «هزاران زبان و هزاران بيان» دارد. در اين پژوهش، ده اصطلاح عرفاني كه مولوي با به كارگيري آنها انديشه-هاي عرفاني متناقض نماي خود را بيان كرده است، بررسي مي شود.