تدوين راهبردهاي كاهش سوانح هوايي نهاجا مبتني بر مؤلفه رفتار ناايمن نيروي انساني

صنعت هوانوردي مانند بسياري از صنايع ديگر براي رسيدن به موفقيت، وابسته به عوامل انساني است. بااين‌حال ميزان تعادل و مشاركتِ بين عوامل انساني و عوامل سازماني تفاوت بين ساختار هوانوردي را با ديگر سازمان ها نمايان مي‌كند. اين دقيقاً همان ساختاري است كه در آن ايمني درك شده و نظارت و مديريت مي شود. ايمني درروند طرّاحي و نگهداري از هواپيماها ساخته مي شود و رشد مي كند. از طرفي روزبه‌روز بر اهميت و نياز به رشته روان‌شناسي افزوده مي‌شود و اين افزايش در نيروي هوائي بيشتر و افزون‌تر از ساير مؤسساتي است كه با هواپيما سروكار دارند زيرا توفيق در تهيه، ساخت و به‌كارگيري دستگاه و تسليحات جديد، پيچيدگي فراوان، منوط به وجود انساني است كه آموزش اين دستگاه‌ها را ديده، با آن‌ها كار و از آن‌ها نگهداري نمايد. بدون شك اگر شناخت بيشتري از رفتار انسان به دست آيد و يا امكان بهره‌گيري ازآنچه شناخته‌شده است، درحداكثر باشد، ترقّي اين سيستم متعالي‌تر خواهد بود. محتملاً در هيچ‌يك از رشته‌ها به‌اندازه روان شناسي پروازي ارتباط بين انسان و ماشين واضح نيست. انسان غالباً به‌عنوان جزء نارساي اين سيستم به‌حساب مي آيد. با هيچ كلامي نمي توان از اعتبار خطاهاي پروازي كه منجر به بروز سوانح گرديده است كاست. اتحاديه سياست هاي هوانوردي پنج نگرش خطرناك را [براي خلبانان] تعريف مي‌كند كه مي‌تواند تصميم‌گيري هوانوردي يك خلبان را تضعيف كند. اين نگرش ها شامل: فرااختيار، تكانشگري، آسيب‌ناپذيري، خودرأيي و كناره گيري هستند. با اين كه همه اين واژه‌ها كليد حفظ يك نگرش ايمن، درك عواملي است كه بر هر يك از اين ويژگي‌ها تأثير مي‌گذارند و شناسايي شرايطي است كه اين ويژگي‌ها ممكن است به اندازه كافي شايع شوند تا توانايي تصميم‌گيري ما را به خطر بياندازند. اين تحقيق از نوع كاربردي- توسعه اي بوده كه به روش تحقيق علي، توصيفي و موردي- زمينه‌اي با رويكرد آميخته انجام شده است. جامعه نمونه 40 نفر بوده و روش جمع آوري اطلاعات ميداني و كتابخانه اي مي باشد، يافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزيه و تحليل شده است. بر اساس نتايج تحقيق تعداد 60 عامل (21 قوت، 10 ضعف، 10 فرصت و 19 تهديد) نقش آفرين احصاء شده است. بر اساس محاسبات انجام شده مشخصات منطقه راهبردي در موقعيت محافظه كارانه خفيف قرار دارد و بر همين اساس تعداد 6 راهبرد براي كاهش سوانح هوايي مبتني بر رفتارهاي ناايمن تدوين شده است.