تحليل و بررسي تطبيقي نقش نماد و نگاره هاي حماسي و عرفاني در نمايشنامه هاي استاد بهرام بيضايي

استاد بهرام بيضايي مدرس ، مولف و كارگردان نامدار و صاحب سبك ايراني است و فعاليت هاي بي همتا و درخشان ايشان در زمينه كارگرداني و تدوين آثار سينمايي ، نگارش و به روي صحنه بردن نمايشنامه ها در عرصه تاتر كه با وجود مهاجرت چندين ساله ايشان از وطن ، همچنان در ليست آثار برجسته و فاخر حوزه ادبيات هنري و نمايشي به شمار مي روند . استاد بيضايي بي ترديد از جمله هنرمنداني است كه عبارت « كارنامه ي زرين و پر بار هنري» به معناي واقعي كلمه، درباره‌ ايشان صدق مي‌كند. هشت دهه از عمر گرانمايه استاد گذشته كه غالب آن صرف تحقيق ، پژوهش و نگارش گشته و همچنان فعاليت‌هايشان در زمينه پژوهش هاي هنري ادامه دارد ؛ معرفي و بررسي كامل و دقيق تمامي فعاليت هاي هنري و ادبي آثار ايشان در اين مجال نخواهد گنجيد . آن‌چه در اين مقاله سعي نموده ام به آن بپردازم ، نگاهي اجمالي به اغلب نمايشنامه هاي شاخص و چند كلامي در خصوص ويژگي ها و نوع نگاه موشكافانه ايشان به مقوله هاي هنر ، تاريخ و مذهب است . تم و درون مايه هاي آثار استاد بهرام بيضايي از تنوع خاصي برخوردار است . ايشان در خلق داستان و نگارش هاي خود، تكنيك ها و تحليل هاي ادبي گوناگوني عرضه مي دارند كه در نوشتار فوق ، ضمن بررسي، تحليل و طبقه بندي هاي داستاني ، به اين عناصر و تكنيك ها در شيوه روايت داستان و خلق نوع شخصيت ها پرداخته مي شود. روش تحقيق در اين مقاله بصورت توصيفي- تحليلي ، بدين صورت كه ابتدا موضوع يا تم مورد استناد و ارائه استادبيضايي در نمايشنامه ها بيان گرديده و سپس ذيل هريك از آثار ، نقد و تحليل هاي مختصري تحرير ميگردد. همانطور كه بيان شد موضوعات موردعلاقه و پرداخته شده توسط استاد بهرام بيضايي عموماً شامل موضوعات ملي ( ميهني ) ، تاريخي و مذهبي است. ايشان در اكثر آثارش فضاهاي بكر و منحصر به فردي را به منصه ظهور ميگذارند ، همچنين به خلق ، ارائه و نمايش موضوعات اجتماعي اقبال بيشتري نشان داده و آثار بديع و شاخصي در اين حوزه ها آفريده اند. استاد براي طرح مضامين اجتماعي ، از شگردهاي هنري متفاوتي چون « افسانه سرايي و خلق اسطوره ها » ، « اقتباس از متون شاخص» و « نگاره و نماد » استفاده تام و تمام نموده اند.