بررسي ادبيات حماسي در ايران و جهان

Review of epic literature in Iran and the world

حماسه در لغت به معناي «دلاوري، دليري و شجاعت» است و در نوع ادب حماسي يا آثار منظوم و منثور حماسي از رخدادهاي پهلواني و اعمال داوري و مردانگي قهرمانان و پهلوانان يك ملت يا يك آئين و كيش گزارش و توصيف مي‏شود، كه در راه استقلال كشور يا تكوين حكومت و حفظ آيين خويش مي‏كوشند و با دشمنانشان مي‏جنگند . صورت هنري از مجموعه عواطف و احساسات مردمان يك سرزمين است كه طي روزگاري دراز در ادبيات ملل پديدار شده است هر آنچه كه اين عواطف و احساسات را بيشتر تحريك مي‏كرد مانند جنگ، نابرابري، فداكاري و ميهن دوستي، بازتاب آن در شكل و رنگ حماسه‏ها بيشتر ظاهر مي‏شد. حماسه‏ها از رواياتي سخن يم گويند كه زماني نزد قوم صاحب حماسه، به واقعيت تاريخي گذشته دور آنها تعلق مي‏گرديد . حماسه يا شعر پهلواني مانند رمان، قصه و غيره يكي از اقسام شعر نقلي است. گفته‏اند كه حماسه از چهار اصل ريشه مي‏گيرد: تاريخ، زندگي فردي، تخيل محض و روايات جاري شفاهي و كتبي شامل قصه و اسطوره از هر گونه واقعه تاريخي حماسه زا، گاه در حماسه زمان و مكان و اشخاص اصلي خود را حفظ مي‏كند و گاه بر زمان و مكان و اشخاص ديگري منتقل مي‏گردد. در كالبد حماسه، گاه شدت عمليات تاريخي چنان كه ويژه حماسه است، سخت غلوآميزست. ولي گاه شدت واقعي و تاريخي اين عمليات خود به اندازه اي است كه حماسه جز آنكه جامه حماسي بر آن بپوشاند كار ديگري نيم كند. ما در اين مقاله به بررسي ادبيات حماسي در ايران و جهان پرداخته ايم.