بررسي سير دگرگوني شخصيت‌هاي داستاني، در داستان‌هاي كوتاه فارسي بر اساس هرم سلسله‌مراتب نيازهاي مازلو (با نگاهي به داستان‌هاي جمالزاده، چوبك، هدايت و خسروي)

Investigating the course of transformation of fictional characters in Persian short stories based on Maslow s hierarchy of needs (looking at the stories of Jamalzadeh, Chobak, Hedayat and Khosravi)

هنر نويسندگي، مانند ديگر شاخه‌هاي هنر، گونه‌اي بازنمايي، بازسازي و بازپردازي جهان واقعي در دنياي داستان است؛ چنانكه به‌تعبيري مي‌توان گفت، در هنر نويسندگي، نگاه هنرمند از پشت عدسي‌هاي نامرئي (مكتب‌هاي ادبي) به جهان مي‌نگرد. پژوهش حاضر در پي اثبات اين فرضيه، بر آن است تا به بررسي و مقايسۀ جايگاه شخصيت‌هاي داستاني (انسان) بخشي از آثار نويسندگان شاخص، در سبك‌هاي گوناگون، در هرم سلسله‌مراتب نيازهاي مازلو بپردازد. براي اين منظور، داستان‌هاي كوتاه محمدعلي جمالزاده در مجموعۀ «يكي بود يكي نبود»، داستان‌هاي كوتاه صادق چوبك، صادق هدايت و «ديوان سومنات» ابوتراب خسروي به عنوان نمايندگان نويسندگان مدرن ايراني از ابتدا تا اكنون گزينش شدند. پس از بررسي نمونه‌هاي آماري، اين نتيجه به دست آمد كه شخصيت‌هاي داستان‌هاي رئاليستي جمالزاده، با توجه به شرايط اجتماعي روزگارش، بيشتر در مرحله نيازهاي احترام و اغلب شخصيت‌هاي ناتوراليستي چوبك، در مرحله نيازهاي فيزيولوژيكي (زيستي) و بيشتر از نوع نيازهاي جنسي، مستقر بودند. بيشتر انسان‌هاي داستان‌هاي هدايت نيز در مرحلۀ نياز به محبت (محبت D) قرار داشتند. اين انسان‌ها اغلب دچار كمبود در محبت بودند. جامعۀ داستاني ديوان سومنات ابوتراب خسروي نيز انسان‌هايي را در خود پرورانيده بود كه اغلب در مرحلۀ نيازهاي ايمني و عشق قرار داشتند. آنان پيوسته در جستجوي فردي بودند تا آرامش را در كنار او تجربه كنند.