زيبايي شناسي بيان و بديع در ديوان اميني تبريزي

Aesthetics of expression and innovation in Diwan Amini Tabrizi

ادبيات ايران زمين، با وجود شاعران، نامي ماندگار گرفته است و در صفحۀ روزگار، وسعت و عظمتي به پهناي جهان يافته است. سليمان اميني متخلص به اميني تبريزي از شاعران غزل‌سراي ايران است. او با توجه به شاعران پيشين به ويژه شاعران حوزۀ ادبي عراق و تأثيرپذيري از آن‌ها توانسته است اشعار ارزنده‌اي از خود برجاي بگذارد. نظمي در درجۀ اول شاعر عشق و غزل است و مضامين عاشقانه در ديوان وي بيشترين بسامد را دارد. زيبايي‌شناسي يك الگوي روش‌شناختي در نقد آثار ادبي است كه در حوزۀ ادبيات تطبيقي و سبك‌شناسي فرصتي مناسب را براي تحليل دو رويداد در دو ملت متفاوت ايجاد مي‌نمايد. واژۀ زيبايي‌شناسي را اولين بار الكساندر باومگارتن، فيلسوف طرفدار فلسفۀ لايب نيتس، در كتاب انديشه‌هايي دربارۀ شعر (1750) به كار برد. موضوع زيبايي‌شناسي از مباحث بسيار مهمي است كه جاي آن دارد كه در اشعار اميني تبريزي بدان پرداخته شود چرا كه ديوان اشعار او مانند بسياري از شاعران ديگر مشحون از آرايه‌هاي لفظي و معنايي است. در اين مقاله سعي شده است با ذكر مختصات نحوي و آوايي، ظرافت‌هاي زباني و بياني اشعار اميني براي مخاطبان ادبيات تشريح گردد.

The literature of Iran, with its poets, has gained a lasting name and has reached a world-wide scope and greatness. Suleiman Amini, nicknamed Amini Tabrizi, is one of the Iranian lyric poets. Considering the previous poets, especially the poets of the literary field of Iraq and being influenced by them, he has been able to leave valuable poems. Nazmi is primarily a poet of love and ghazal, and romantic themes are the most frequent in his divan. Aesthetics is a methodological model in the criticism of literary works, which creates a suitable opportunity to analyze two events in two different nations in the field of comparative literature and stylistics. The word aesthetics was used for the first time by Alexander Baumgarten, a philosopher in favor of Leibniz s philosophy, in his book Thoughts on Poetry (1750). The topic of aesthetics is one of the very important topics that should be discussed in the poems of Amini Tabrizi because his poems, like many other poets, are full of verbal and semantic arrays. In this article, an attempt has been made to explain the linguistic and expressive subtleties of Amini s poems for the literary audience by mentioning syntactic and phonetic coordinates.