كليدواژه :
زروان , زمان , تقدير , مرگ , جبر.
چكيده فارسي :
باورها، انديشه ها و اخلاق و رسوم هر ملتي در ادبيات آن ملت انعكاس مي يابد. به طور قطع بررسي متون ادبي حماسي كه جنبه ي اساطيري دارند، مي تواند بسياري از نقطه هاي تاريك گذشته را روشن نمايد. از سوي ديگر بحث دين و اعتقادات از جمله بحث هاي مهم و چالش برانگيزي است كه همواره محققين حوزه تاريخ، دين و عرفان با آن روبرو بوده و هستند. بررسي انديشه هاي زروانيسم به عنوان يكي از آيين هاي قديم ايران باستان، در متون حماسي فارسي مي تواند فايده هاي بسيار مهمي در حوزهي ادبيات، تاريخ، دين و عرفان داشته باشد. زروان، خداي زمان، از آيينهاي رايج ايران باستان است كه فلسفه و انديشه هاي آن در متون فارسي به خصوص متنهاي حماسي، بازتاب گستردهاي يافته است. در اين پژوهش با استفاده از تحليل محتوايي، ابتدا زروانيسم و فلسفه آن به صورت مختصر، معرفي شده؛سپس با بررسي متن نتيجه حاصل ميگردد كه چهره زروان در دو قالب زمان و سپهر به صورت گستردهاي در اين متن بازتاب داشته است. زمان در قالب زمان كرانمند و بيكران شامل شب و روز، سرنوشت و تقدير و چهره سياه و گريز ناپذير مرگ رخ مينمايد. سپهر نيز چهره خود را به صورت ستارگان و تأثير آنان در سرنوشت و بخت آدمي، طالع بيني، ستاره شناسي و تقدير جبرگرايانه، نمودار ساخته است.
چكيده لاتين :
Beliefs, thoughts, morals and customs of each nation are reflected in the literature of that nation. Undoubtedly, the study of epic literary texts that have a mythological aspect can shed light on many dark points of the past. On the other hand, the discussion of religion and beliefs is one of the important and challenging discussions that researchers in the field of history, religion and mysticism have always faced and are still facing. Examining the ideas of Zervanism as one of the ancient religions of ancient Iran in Persian epic texts can have very important benefits in the field of literature, history, religion and mysticism. Zarvan, the god of time, is one of the common rituals of ancient Iran, whose philosophy and ideas have been widely reflected in Persian texts, especially epic texts. In this research, using content analysis, Zarvanism and its philosophy are briefly introduced; then, by examining the text, it is concluded that Zarvan s face has been widely reflected in this text in the form of Zaman and Sepehr. Time takes place in the form of boundless and infinite time, including day and night, fate and destiny, and the inevitable black face of death. Sepehr has also charted his face in the form of stars and their influence on human fate and fortune, astrology, astrology and deterministic destiny.
