بررسي ظرايف معنايي و روانشناسي داستان گنبد سفيد هفت پيكر بر اساس نظريه گوستاو فريتاگ

examining the samantic subtleties and psychology of the story of the White Dome of the Haft Pakar based on the theory of the Gustav Fritag

داستان گنبد سفيد در هفت پيكر نظامي از جمله داستان هاي نمادين و نوآييني است كه در آن مي توان به رمزي نو و شگرف در زمينه ظرافت معنايي و روانشناسي دست يافت. هفت پيكر ، دربارة سفر بهرام گور به تاريكي هاي درون و جستجوي آب حيات در تاريكي ظلمات است. اين سفر با گنبد سياه آغاز مي شود و پس از عبور قهرمان از گنبدهاي پنج گانه، به گنبد سفيد منتهي مي شود؛ هفت گنبد برابر با هفت اختر و هفت رنگ است كه در آن هفت شاهزاده بانو كه از هفت سرزمين جهان هستند، لباسي به رنگ هفت گنبد مي پوشند و شباهنگام براي قهرمان داستان مي گويند. در واقع اين قصه ها، ترسيم خواب هاي هفت گانه وي است و همگي قابل تأويل و تفسير هستند. الگوي فرايتاگ اساساً يك ساختار نمايشي است كه در يك رمان،T فيلم يا ديگر آثار داستاني به آشكارسازي رويدادها به ترتيب زمان و روش وقوع داستان از جنبه هاي متفاوت مي پردازد. اين الگوي هرمي پيشنهادي براي تحليل ساختار روايي داستان هاي مورد بحث است. در مقالة حاضر، شكل قصه هفتم منظومه هفت پيكريعني گنبد سفيدو ظرافت معنايي و روانشناسي آن بررسي شده است. سپس با دو رويكرد ذكر شده بر اساس نظريه گوستاو فريتاگ به تشريح متن پرداخته شده است و سازه هاي اسطوره اي و آييني متن بر اساس ريشه شناسي قصه، عناصر و سازه هاي نمادين متن بر اساس معنايي و روانشناسي منطبق با الگوهاي گوستاو مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نگارنده بر آن است تا با ارائه بررسي معنايي و نقد روانشناسي بر اساس نظريه گوستا، مظاهر ناخودآگاه فردي شاعر و كهن الگوهاي ناخودآگاه جمعي موجود در متن را از لابه لاي عناصر و سازه هاي فراواقعي آن استخراج نمايد تا علاوه بر روشن شدن پيام متن و زواياي پنهان آن، راهي جهت نقد و بررسي هاي روانشناختي فراهم گردد.