كليدواژه :
انسان , عصيان , ادبيات , حماسه , خويشاوندكشي.
چكيده فارسي :
عصيان اساس و بن ماية حماسه و عامل پيش برندة آن است. كاركرد عصيان در حماسه مانند پيرنگ در داستان است كه توالي منطقي رخدادها را سامان مي بخشد. به بيان ديگر در صورت فقدان عصيان، حماسه قادر به صيرورت نيست. هر متن حماسي، بازتاب دهندة تقابل طرفيني است كه در ذات خود برهم اند و باهم بودن شان از نظرگاه فلسفي امري محال است. طرفيني كه از ژرف ساخت روان آدمي برآمده، در جهان متن تبلور يافته اند. دو ساحتي بودن روان انسان كه فضيلت و رذيلت را توأمان در خود جاي داده، نسخه نخستين و نانوشته جهان حماسي است كه بعدها به مدد قريحة حماسه پردازان در قالب متون تجلي مي يابد. يكي از انواع اين عصيان ها در متون حماسي خويشاوندكشي است كه علل و انگيزه هاي مختلفي دارد كه در پژوهش حاضر مورد بررسي قرار گرفته است. براي گردآوري داده هاي پژوهش حاضر، هجده منظومة حماسي ملي ايراني (شاهنامة فردوسي، گرشاسپ نامة اسدي طوسي، كوش نامه، بانوگشسب نامه، برزونامه، كك كوهزاد، فرامرزنامة بزرگ، بهمن نامه، شهريارنامه، جهانگيرنامه، شبرنگ نامه، بيژن نامه، كك كوهزادنامه، ببربيان نامه، داستان پتياره، تهمينه نامه، تهمينه نامة بلند، رزمنامة شكاوند كوه) كه دربردارندة بيش از صدهزار بيت است، مورد كاوش قرارگرفت و پس از مطالعة دقيق متون يادشده، اين نوع عصيان فقط در شاهنامه و كوشنامه يافت شد.
چكيده لاتين :
Rebellion is the basis of the epic and its driving factor. The function of rebellion in the epic is like a plot in the story, which organizes the logical sequence of events. In other words, if there is no rebellion, the epic is not able to become. Every epic text is a reflection of the opposition of parties that are inherently different and their coexistence is impossible from a philosophical point of view. The sides that emerged from the deep structure of the human psyche have crystallized in the world of text. The two-dimensionality of the human psyche, which contains both virtue and vice, is the first and unwritten version of the epic world, which is later manifested in the form of texts with the help of epic writers. One of the types of these rebellions in epic texts is the killing of family members, which has different reasons and motivations that have been investigated in this research. To collect the data of the current research, eighteen Iranian national epic systems (Shahnameh of Ferdowsi, Garshaspnameh of Eesdi Toosi, Kushnameh, Banughosbnameh, Borzonameh, Kok Kohzad, Faramarznameh Bozorg, Bahmannameh, Shahryarnameh, Jahangirnameh, Shabrangnameh, Bijannameh, Kek-kohzadnameh, Babrebeyannameh, Patiyare story, Tahminehnameh, Long Tahminehnameh, Razmnameh Shakavand-koh) which contains more than one hundred thousand verses, was explored and after careful study of the mentioned texts, this type Rebellion was found only in Shahnameh and Kushanmah.
