بررسي هويت زن در سه رمان به قلم نويسندگان مرد از ديدگاه ون دايك

Study of the identity of women in three novels written by male authors from Van Dijk s point of view

هويت زنان و مسائل پيرامون آن‌ها از موضوعات مهم اين روزهاي جامعه جهاني است، چراكه زنان به‌عنوان عضوي از جامعه، از نقش و جايگاه بالايي برخوردارند. لذا موضوع اين مقاله نگرش جامعۀ ايراني نسبت به هويت زن به‌عنوان موجودي فرعي، به‌ويژه در چهار رمان منتخب، نمودي بارز دارد. ازآنجا‌كه تحليل گفتمان انتقادي بر اين اصل تأكيد دارد كه نحوۀ خلق هر گفتمان ريشه در ديدگاه و نظر خالق آن گفتمان و شرايط اجتماعي و اعتقادات حاكم بر آن دوره دارد. در اين مقاله با توجه به اصول مربع ايدئولوژيك ون‌دايك و همچنين استراتژي‌هاي گفتماني به‌كاررفته توسط نويسندگان رمان‌ها در سطوح معنا، توصيف، سبك و استدلال به تحليل و بررسي رمان‌ها مي‌پردازيم. اين تحقيق بر روي سه رمان مشهور فارسي انجام‌شده است. رمان‌هاي «شوهر آهو خانم» اثر علي محمد افغاني، «دختر ماجراجو» اثر عباس فرامرزي و «سال بلوا» اثر عباس معروفي. اين پژوهش از نوع كيفي است و به روش توصيفي-تحليلي انجام خواهد شد. در اين تحقيق با توجه به اصول و مفاهيم رايج در تحليل گفتمان انتقادي از ديدگاه ون‌دايك و همچنين از طريق بررسي ديالوگ‌ها، پيش‌فرض‌ها، كليشه‌ها، نحوۀ توصيف، حسن تعبير، استدلال‌ها و ساير مفاهيم گفتماني نشان مي‌دهيم كه چگونه شرايط حاكم بر جامعه، افكار عمومي، اخلاق اجتماعي و حتي اصول تربيتي در خانواده‌ها را در خدمت سه عامل اصلي، شامل رفتار اجتماعي، رفتار تربيتي و آگاه شدن و آگاهي بخشيدن مي‌بينيم.