بررسي مضامين سياسي و اجتماعي در شعر هوشنگ ابتهاج

Investigation of political and social themes in Houshang Ebtahaj s poetry

ادبيات سياسي - اجتماعي از انواع ادبي مشهور در ادبيات معاصر ايران مي باشد كه همراه با تغييرات سياسي اجتماعي كشورمان، از زمان انقلاب مشروطه شروع گرديد؛ در دوران پهلوي اول و دوم تثبيت شد و بعد از وقوع انقلاب اسلامي به ادبيات انقلاب اسلامي و پايداري متصل گرديد. قبل از انقلاب استبداد و استعمار و مفاهيم مرتبط با آنها، مؤلفه هاي اصلي است كه قبل از كودتاي 28 مرداد با روحيه ي مقاومت همراه مي باشد ولي بعد از كودتا با نااميدي و يأس جايگزين مي شود. در دهه ي چهل شمسي با ايجاد جريان مقاومت، بار ديگر مضامين پايداري و استعمارستيزي به صدر مفاهيم اين جريان بر مي گردد و با پيروزي انقلاب در دهه پنجاه شمسي مؤلفه ي استعمار كنار گذاشته مي شود و اميد و آزادي مورد ستايش قرار مي گيرد. هوشنگ ابتهاج متخلص به سايه، كه يكي از برجسته‌ترين شاعران معاصر به شمار مي‌رود، با توجه به ادوار زندگانيش نقش بسزايي در رشد ادبيات سياسي- اجتماعي داشته است. از اين روي نويسندگان اين مقاله در تلاشند، تا مسايل سياسي و اجتماعي را به شيوۀ توصيفي- تحليلي در اشعار اين شاعر تاثيرگذار معاصر مورد مطالعه قرار دهند. نتايج حاصله نشان مي دهد كه شعر ابتهاج، صيغه سياسي و اجتماعي دارد، به اين معني كه تصويرگر مسايل سياسي است و ابتهاج سلاح شعر را در زمينه اعتراض، خشم، مبارزه، سياست و عشق به آزادي و انقلاب به كار مي گيرد و همت خود را به اعتراض سياسي و عمل اجتماعي معطوف مي دارد.