معرفي نسخه خطي آشپزي ايراني و فرنگي اثر علي بخش قاجار

Introducing the manuscript of Iranian and foreign cooking by Ali Bakhsh Qajar

علي بخش قاجار در سال 1302هـ.ق، به امر مظفرالدين ميرزا قاجار، كتابي آشپزي از فرانسه به فارسي ترجمه كرد. عنوان دقيق اين اثر معلوم نيست و علي بخش عنواني را براي كتاب خود در نظر نگرفته است؛ ولي اين كتاب در كتابخانه ملي و مجلس شوراي اسلامي، تحت عناوين «كتابي در آشپزي ايراني» و «مطبوخات فرنگي» فهرست شده است. نسخه فرانسوي اين اثر مجموعه غذاهاي رايج در فرانسه و نحوه پخت آنان را شرح داده است. علي بخش دستور پخت غذاهايي كه در اسلام حرام دانسته شده است را حذف و غذاهاي ديگر را جايگزين آنها كرده است. او بعد از ترجمه كتاب، سعي كرده غذاهاي رايج در سفره ايرانيان و نحوه پخت آنان را نيز در ادامه كتاب بياورد. به همين منظور بخش دومي را به كتاب اضافه كرده است كه به «غذاهاي ايراني» معروف شده است. از اين رساله، سه نسخه خطي شناسايي شد. نسخه اول تحت عنوان «كتابي در آشپزي ايراني» به شماره 32882-5، نسخه دوم با نام «طباخي جديد» به شماره 10490-5 در آرشيو سازمان كتابخانه ملي ايران و نسخه سوم تحت عنوان «آشپزي» با شماره 16693 در كتابخانه مجلس شوراي اسلامي بايگاني شده‌اند. هدف اين مقاله ذكر توضيحاتي پيرامون نسخه هاي اين كتاب و بررسي و نقد متن نسخه‌ها مي باشد.