مطالعه فضاي معماري در نگارگري ايراني با تاكيد بر عناصر بصري در هنر هاي تجسمي مطالعه موردي دونگاره از كمال الدين بهزاد

Studying the architectural space in Iranian painting with an emphasis on visual elements in visual arts A case study of Dongara by Kamaluddin Behzad

از زمان مغولان به اين سو كه ابداعات تازه اي وارد نگارگري ايراني شد، همواره فضاي معماري نيز از اين حيث تحت تاثير بوده است. نقطه اوج چنين تاثيري را مي توان در مكتب هرات مشاهده كرد. پيش از اين، فضاي معماري در اكثر موارد دو بعدي ترسيم مي شد. اين مساله در ساير زمينه ها هم به سبك و سياق مناسب با زمينه جريان داشت. مثلا در طراحي فضاي مناسب براي نشر داستان، نگارگر همواره جنبه معنوي و فضاي عرفاني را در نظر مي گرفت و شخصيت ها و وقايع را به صورت همزمان تصويرگري مي كرد. او از عمق نمايي سايه پردازي اجتناب مي كرد و از رنگ هاي خالص بهره مي برد. نگارگر طي سال ها تجربه، به اصول و تمهيدات بصري خاصي دست پيدا كرده است و آنها را براي تركيب بندي و نظم بخشي به اثر و به وجود آوردن سلسله مراتب ديداري در نگاره استفاده مي كند. بدين ترتيب، جزئيات كوچك تبديل به مجموعه قواعد حاكم در نگارگري ايراني مي شود. منابع اين پژوهش تحليلي- توصيفي، كه با گردآوري كتابخانه اي و مراجعه به ديگر منابع نوشتاري، اسناد و مجازي انجام خواهد شد، اين پژوهش مي كوشد تا با تجزيه و تحليل عناصر فرمي و بصري در دو نگاره هارون الرشيد در حمام و گريختن زليخا از يوسف جايگاه فضاي بصري در نگارگري و نحوه ي شكل گيري آن را بررسي كند و در نهايت اطلاعات به دست آمده را در اختيار علاقه مندان قرار دهد.