معرفي و بررسي دو رساله از شاه داعي شيرازي و تصحيح نسخه خطي آن ( رساله شجره و رساله في معرفه النفس )

Introduction and review of two treatises by Shah-Da i Shirazi and proofreading of its manuscript (Shajareh treatise and Fi-Marafah al-Nafs treatise)

از رسالات با ارزش و كمتر شناخته شده از شاه داعي شيرازي (810-870ه.ق) شاعر و عارف قرن نهم هجري قمري، كه بيانگر توجه او به نمادهاي قرآني و عرفاني است، رساله ي شجره يا شجريه است و رساله ديگري از او به نام في معرفه النفس. اين دو رساله در مجموعه آثار شاه داعي در كتابخانه گنج بخش پاكستان به شماره 849 در صفحات 648 و 649 كتابت شده و نگهداري مي شود. شاه داعي در رساله الشجره كه به سفارش مريدي از ابركوه يزد نوشته است، به «نُه شاخه درخت طوبي» و «هفت شاخه درخت زقوم» اشاره كرده و اين نُه شاخه و هفت شاخه از درختان طوبي و زقوم را از ديد اهل اشارت توضيح مي دهد. از ديگر موضوعات اين رساله مسئله نفس در عرفان و انوان آن است. موضوعي كه در رساله في معرفه النفس كامل تر مي شود. رساله الشجره يا الشجريه، يكبار توسط استاد محمد دبيرسياقي براساس نسخه خطي بريتانيا به شمارهB.P5268 در سال 1340 شمسي در مجموعه شانزده رساله از شاه داعي شيرازي تصحيح و به چاپ رسيده است اما برخي عباراتي كه در نسخه خطي كتابخانه گنج بخش پاكستان وجود دارد؛ در نسخه ي چاپي ياد شده، نيامده است. رساله في معرفه النفس هم، تاكنون تصحيح و به چاپ نرسيده است. اين مقاله در يك بخش به نكات مهم تاريخي رساله الشجره از جمله سفرهاي شاه داعي و نيز جايگاه درخت در آثار وي و برخي از عارفان اشاره مي كند و در بخش ديگري به تصحيح و بازنويسي نسخه خطي رساله شجره و في معرفه النفس پرداخته است.