مطالعه چالش‌هاي آموزش مجازي دروس عملي گرافيك دانشگاهي در دوران كرونا و ارائه راهكارها با رويكرد آينده‌پژوهي

A Study on Virtual Education Challenges of Academic Practical Graphics Courses during a the Coronavirus Pandemic and Providing Solutions with a Futuristic Approach

امروزه بسياري از آموزش‌هاي دانشگاهي در جهان به ‌واسطه همه‌گيري كرونا، به ‌صورت مجازي درآمده است كه در اين ميان رشته‌هاي مهارت‌محور، نسبت به رشته‌هاي نظري‌محور، با چالش بيشتري روبه‌رو بوده‌اند. اين پژوهش، كه به روش پيمايشي صورت پذيرفته، در نظر دارد با بررسي موانع موجود در آموزش از راه دور در دروس عملي رشته گرافيك، چالش‌هاي آن را شناسايي و راهكارهايي را جهت رفع آنها در آينده با رويكرد آينده‌پژوهي ارائه دهد. مهمترين پرسش‌هاي مدنظر اين پژوهش عبارتند از: دلايل عدم موفقيت‌ در تدريس از راه دور دروس عملي گرافيك چيست؟ و چگونه مي‌توان با شناخت مزايا و معايب آموزش از راه دور در رشته هنر، به راهكارهايي جهت ارتقاي سيستم آموزشي دست يافت؟ بدين‌منظور نظرسنجي‌ شامل 50 سؤال از 457 دانشجوي رشته گرافيك دانشگاه سوره در سه مقطع كارداني به كارشناسي، كارشناسي و كارشناسي‌ارشد به عمل آمده و نتايج آن با نرم‌افزار SPSS تحليل شده است. سپس قواعد آموزش مطلوب، بر اساس نظريه «نيل فلمينگ» و نظريه «يورام نيومن» تعريف و بر اساس آن 16 مانع اصلي در راه رسيدن به يادگيري مطلوب دروس عملي گرافيك، در آموزش از راه دور شناسايي شده است. نتايج مستخرج نشانگر آن است كه نبود زيرساخت‌هاي دولتي چون سرعت اينترنت، قطعي برق، قيمت بالاي ابزار الكترونيكي، در كنار ضعف امكانات فضاهاي آموزشي آنلاين در پلتفرم‌هايي چون اسكاي روم، مهمترين موانع در آموزش عملي دروس گرافيك به‌ شمار مي‌آيد. براي ارائه استراتژي‌هاي مناسب با رويكرد آينده‌پژوهي و حل اين معضلات، راه‌حل‌هايي ذيل چهار بخش مالي، فرهنگي، آموزشي و تكنولوژيك دسته‌بندي و در مجموع 34 مؤلفه براي رفع مشكلات آموزش عملي از راه دور پيشنهاد شد كه همگي نيازمند سرمايه‌گذاري دولتي و ايجاد زيرساخت‌هاي مناسب است.

Almost all university education today is done virtually due to coronavirus epidemic; in the meantime, practical-oriented disciplines have faced more challenges than theory-oriented disciplines. This study which adopts a survey method intends to identify the challenges of distance education in graphics practical courses by identifying the existing obstacles and to provide solutions in the future with the futuristic approach. To this end, two important questions are posed by the study: 1. What are the reasons for failure in distant education of graphics practical courses? 2. How can solutions for improvement of the educational system be achieved by recognizing the advantages and disadvantages of distant education in arts? Accordingly, a survey consisting of 50 questions was conducted among 457 graphics students of Soore University of Arts in the associate, bachelor’s and master’s degrees; and the results were analyzed with SPSS software. Then, the rules for optimal education were defined based on Neil Fleming and Yoram Neumann’s theories, and 16 main obstacles in achieving optimal learning of practical graphics lessons in distant education were identified based on these theories. The results of the study indicate that lack of governmental infrastructures such as the internet speed, power outages and high-priced electronic devices alongside with poor facilities of online educational spaces on platforms namely Skyroom were the most important obstacles in the practical education of graphics courses. In order to present strategies consistent with the futuristic approach and to solve the problems, the solutions were classified into four categories: financial, cultural, educational and technological; and a total of 34 items were recommended in order for solving the problems of practical distant education, all of which require government investment and creation of proper infrastructures.