طراحي و تبيين رابطه انسان در تمدن سازي نوين اسلامي از منظر قرآن كريم

Designing and explaining the human relationship in the modern Islamic civilization from the perspective of the Holy Quran

هدف اين پژوهش طراحي و تبيين روابط انسان در تمدن سازي نوين اسلامي از منظر آموزه هاي قرآن است. بر اساس آموزه هاي ديني، تمدن سازي؛ نظام سازي، نهادسازي و جامعه سازي از خود سازي انسان شروع مي شود و انسان هسته ي اصلي تغيير و تعالي تمدن نوين اسلامي است. باوجود پژوهش هاي بسياري كه در مورد تمدن اسلامي و روابط انسان صورت گرفته، پژوهشي با متدلوژي علمي براي بررسي و تبيين روابط انسان در تمدن سازي نوين اسلامي بر پايه قرآن صورت نگرفته است. به همين منظور اين پژوهش، با رويكرد كيفي و به روش تحليل مضمون و شبكه مضامين، اين موضوع را مورد بررسي قرار داده است.يافته هاي تحقيق نشان مي دهد روابط انسان بر اساس آموزه هاي قرآن در 5 مضمون فراگير؛ رابطه انسان با خودش، رابطه انسان با انسان هاي ديگر، رابطه انسان با طبيعت، رابطه انسان با آخرت و رابطه انسان با خدا، قابل تبيين و تحليل است. رابطه انسا با خودش به دو مضمون سازمان دهنده؛ خودشناسي و خودسازي تحليل شده است. رابطه انسان با انسانهاي ديگر به دو مضمون سازمان دهنده؛ عدل و احسان تحليل يافته است. رابطه انسان با طبيعت به چهار مضمون سازمان دهنده؛ تسخير، تسلط، تخريب و تهديد تحليل گرديده است. رابطه انسان با آخرت به دو مضمون سازمان دهنده؛ مسئوليت و پاداش سازماندهي شده است. رابطه انسان با خدا كه محور همه روابط انسان است به مضمون سازمان دهنده عبوديت و بندگي تحليل شده است. هريك از اين مضامين از چندين مضمون پايه تشكيل يافته است. مجموع مضامين اصلي و يا پايه كه در اين پژوهش از متن قرآن استخراج شده ۴۶ مضمون مي باشد.