بررسي عوامل مؤثر بر كاربرد فناوري واقعيت افزوده در آموزش در عصر كرونا

امروزه رسانه‌هاي ديجيتال روش‌هاي جديدي براي كار، زندگي و تعامل ارائه مي‌دهند. تقويت ديجيتال به دليل پيشرفت در فناوري تلفن همراه و استفاده گسترده از دستگاه‌هاي تلفن همراه در عموم مردم و در زمينه‌هاي مختلف، تجربيات جديدي را براي افراد ايجاد مي‌كند. ازاين‌رو، فناوري تلفن همراه كمك مثبتي به امور آموزش ارائه مي‌دهد (رادوساوليويچ و همكاران، 2018). در اين راستا، واقعيت افزوده همراه با واقعيت مجازي و واقعيت تركيبي) به‌عنوان فناوري‌هاي آموزشي كليدي در دهه آينده معرفي شده‌اند (بيكر و همكاران، 2018). بر همين اساس، واقعيت افزوده ، يك نماي فيزيكي زنده، مستقيم يا غيرمستقيم (و معمولاً در تعامل با كاربر) است كه عناصري را پيرامون دنياي واقعي افراد اضافه مي‌كند. اين عناصر بر اساس توليدات كامپيوتري كه از طريق دريافت و پردازش اطلاعات كاربر توسط سنسورهاي ورودي مانند صدا، ويدئو، تصاوير گرافيكي يا داده‌هاي جي‌پي‌اس مي‌باشد، ايجاد مي‌شود. واقعيت رايانه‌اي مفهوم كلي واقعيت افزوده است. در واقعيت افزوده معمولاً چيزي كم نمي‌شود بلكه فقط اضافه مي‌شود. همچنين واقعيت افزوده تا حدودي شبيه به واقعيت مجازي است كه توسط يك شبيه‌ساز، دنياي واقعي را كاملاً شبيه‌سازي مي‌كند. درواقع وجه تمايز بين واقعيت مجازي و واقعيت افزوده اين است كه در واقعيت مجازي كليه عناصر درك شده توسط كاربر، ساخته‌شده توسط كامپيوتر هستند؛ اما در واقعيت افزوده بخشي از اطلاعاتي را كه كاربر درك مي‌كند، در دنياي واقعي وجود دارند و بخشي توسط كامپيوتر ساخته شده‌اند (عليخاني و همكاران، 1397). در اين ميان، توانايي و ظرفيت فناوري واقعيت افزوده در تركيب دنياي واقعي با محتواي مجازي، شيوه‌هاي جديدي براي آموزش و بهبود كيفيت آموزش‌هاي رايج ارائه مي‌دهد و فرايند آموزش را به يك تجربه تعاملي، چند حسي و لذت‌بخش تبديل مي‌كند (صرامي و همكاران، 1395). فرصت‌هاي ارائه‌شده از سوي فناوري‌هاي واقعيت افزوده راه‌هاي عملي را براي برآورده ساختن نياز معلمان عرضه كرده است (اوزدمير ، 2017). فناوري واقعيت افزوده يكي از فناوري‌هاي جديد آموزش در علم تكنولوژي آموزشي محسوب مي‌شود. اين فناوري از پيشرفت‌هاي حاصله در علوم تربيتي و همچنين پيشرفت‌هاي تكنولوژي آموزشي حمايت مي‌كند (كبيري و همكاران، 1396). در خصوص واقعيت افزوده و استفاده از اين فناوري در آموزش، شواهد مطالعات مختلف نشان داده‌اند كه استفاده از فناوري واقعيت افزوده مي‌توانند فرآيند يادگيري، انگيزه يادگيري و كارايي را در افراد افزايش دهند (هانگ و همكاران، 2016). اين در حالي است كه عليرغم نتايج مثبت، سؤالاتي مانند توسعه تجربيات استفاده از واقعيت افزوده توسط معلمان و دانش‌آموزان و ايجاد محتواي مجازي و مدل‌هاي سه‌بعدي به‌عنوان محدوديت استفاده از اين فناوري در امور آموزش مطرح شده است (باور و همكاران، 2014). در ايران، استفاده از فناوري واقعيت افزوده در آموزش بسيار محدود است؛ بنابراين مطالعه حاضر، عوامل كليدي كه مي‌توانند پذيرش و استفاده مؤثر از فناوري واقعيت افزوده در فرآيند آموزشي را تحت تأثير قرار دهند، مورد شناسايي قرار داده است. لذا هدف از كار حاضر بررسي عوامل مؤثر بر فناوري واقعيت افزوده و نظر معلمان و دانش‌آموزان در موردنياز به آموزش مداوم، فرآيند ايجاد مدل‌هاي سه‌بعدي، امكان‌سنجي توسعه برنامه‌هاي واقعيت افزوده توسط معلمان و دانش‌آموزان در محيط‌هاي مدرسه است. نظرات معلمان و دانش‌آموزان بسيار مهم است، زيرا آن‌ها عنصر مشترك در هر نظام آموزشي متفاوتي هستند و نقش كليدي در ادغام و پذيرش فناوري در آموزش دارند.