بررسي نقش و جايگاه مساجد در پايداري و امنيت محلات شهري نمونه موردي: مسجد جامع قاين

مطالعه حاضر به بررسی كار كردهای مدرن مسجد جامع در شهر قاین می پردازد. روش مطالعه روش اسنادی- كتابخانه ای می باشد. از منظر تاریخی شهر ایرانی به سه نهاد محله، بازار و مسجد شناخته می شود. محله، محل زندگی و سكونت، بازار محل تجارت و داد و ستد و مسجد محل عبادت و مسائل مذهبی بوده است. هر كدام از این نهادهای شهری در گذشته دارای كار كردهای سنتی بوده و تاكنون نیز این كار كردها را حفظ كرده اند؛ ولی با مدرن شدن شهر ایرانی و تغییرات ماهوی در آن، لاجرم نهادهای شهر نیز تغییر ماهیت داده و علاوه بر حفظ كار كردهای سنتی، دارای كار كردهای مدرن نیز شده اند. امروزه مساجد در شهرهای كوچك مانند قاین علاوه بر انجام و حفظ كاركردهای سنتی، با توجه به نیازهای كنونی به انجام كاركردها و وظایف مدرن از جمله حفظ امنیت و پایداری شهر نیز می پردازد. مسجد جامع شهر قاین یكی از این گونه مسجدها است. در این مقاله تلاشی می شود به بررسی كاركردهای جدید این مسجد پرداخته شود. مسجد از ابتدای تأسیس دارای كار كردهای سیاسی، اجتماعی آموزشی، فرهنگی و... بوده، به طوری كه امروزه این كاركردها را حفظ كرده و یا به آن كار كردهای جدیدی اضافه شده است علاوه بر این كار كردهای فرهنگی آموزشی، اقتصادی و حتی درمانی می باشد لذا مسجد جامع قاین می توان به عنوان یكی از مساجد موفق و بسیار تأثیرگذار در سطح شهر قاین معرفی كرد. چنین موفقیتی حاصل شرایط متعدد است. بدون شك یكی از ویژگی های بارز این مسجد كه آن را از بسیاری مساجد دیگر شهر متمایز می كند، بزرگی و زیبایی است. طراحی بسیار زیبا و كم نظیر باعث شده تا این مسجد از جایگاه بسیار ویژه ای برخوردار باشد. مساحت زیاد و تناسب آن با معماری ایرانی اسلامی از شاخصه های ممتاز آن است. چنین تركیب عناصری در كالبد مسجد به خوبی رعایت شده است از همین رو این مسجد را می توان یكی از فعالترین وپر كارترین مــساجد قاین در -حوزه پایدای و امنیت شهر به حساب آورد.